Dlaczego małpy jedzą sfermentowane owoce? To wiele mówi o ewolucji człowieka

Co jedzą szympansy? Zaskakujący element diety

W afrykańskich lasach szympansy niemal bez przerwy sięgają po owoce – każdego dnia zjadają ich tyle, że stanowią około dziesięciu procent ich masy ciała. Część tych przysmaków ulega wcześniej naturalnej fermentacji, dzięki czemu zwierzęta regularnie wchłaniają niewielkie ilości etanolu.

Zaintrygowani tym zjawiskiem naukowcy z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Berkeley postanowili sprawdzić, jak duża jest ta dawka.

Ile może wypić szympans?

Zespół naukowców postanowił sprawdzić, jak duża jest ta „fermentacyjna dawka” w codziennym menu małp. Obserwowali dwie populacje szympansów – w ugandyjskim Parku Narodowym Kibale i w Parku Taï na Wybrzeżu Kości Słoniowej.

Zliczyli aż 21 gatunków owoców, które regularnie trafiają do ich diety, a następnie zbadali, ile zawierają naturalnego etanolu. Wyniki zaskoczyły nawet badaczy: przeciętny szympans przyjmuje dziennie tyle tej substancji, ile człowiek wypiłby w niewielkim kieliszku wysokoprocentowego trunku.

„Trudno powiedzieć, jak bardzo spożywanie tej ilości alkoholu wpływa na zachowanie szympansów” – przyznaje w wypowiedzi dla Reutersa Aleksey Maro, główny autor badania opublikowanego w Science Advances. „Wiemy, że sama obecność dużej ilości dojrzałych owoców wpływa na to, jak często wyruszają na patrole terytorialne i polowania” – zaznacza.

Czy małpy się upijają?

Choć szympansy każdego dnia zjadają porcje przejrzałych owoców, nie widać po nich żadnych oznak otępienia. Dlaczego? Bo natura wymyśliła dla nich własny sposób — zwierzęta sięgają po fermentujące owoce powoli, przez wiele godzin, a niewielkie ilości tej substancji rozkładają się w ich organizmach niemal od razu.

Owoce to podstawa ich życia. Stanowią ponad 70 proc. diety, a rytm dnia tych małp wyznacza właśnie dojrzewanie kolejnych gatunków. „Ich życie w zasadzie kręci się wokół tego, co akurat dojrzewa” – tłumaczy Aleksey Maro z Uniwersytetu Kalifornijskiego.

W Ugandzie najczęściej wybierają figi, na Wybrzeżu Kości Słoniowej – lokalne owoce przypominające śliwki. Skąd jednak bierze się w nich ta naturalna „iskra fermentacji”?

Badacze sądzą, że to efekt pracy drożdży i mikroorganizmów, które rozwijają się wewnątrz owocu, zanim ten zacznie gnić. Właśnie dzięki nim owoce stają się lekko sfermentowane – i, jak się okazuje, od milionów lat przyciągają nie tylko ludzi, ale i naszych najbliższych krewnych.

Ewolucyjny kac ludzkości

Czy szympansy celowo wybierają owoce z większą zawartością alkoholu? „To całkiem prawdopodobne” – przyznaje Maro. „Stawiamy hipotezę, że oceniają, czy zjeść owoc, częściowo na podstawie zapachu etanolu”. Przeliczając na masę ciała – typowy szympans waży nieco ponad połowę tego, co przeciętny człowiek – ich dzienna dawka alkoholu odpowiada mniej więcej dwóm standardowym drinkom dla osoby dorosłej.

Alkohol i szansa na przetrwanie

Dlaczego jednak ludzi powinno interesować to, co jedzą szympansy? Etanol w ich diecie może nam wiele powiedzieć o ewolucji naszego gatunku. Wyniki badania Amerykanów mogą wspierać hipotezę „pijanej małpy”, zaproponowaną przez profesora Roberta Dudleya. Według niej ludzka skłonność do picia alkoholu została odziedziczona po ewolucyjnych przodkach.

Według Dudleya spożycie alkoholu było dla nich sposobem na pozyskanie cennych kalorii i przetrwanie. Naukowiec nazywa chęć do sięgania po alkohol „ewolucyjnym kacem”. Dla naszych przodków był to mechanizm ułatwiający przeżycie, podobnie jak dziś dla szympansów. Z biegiem lat sprawił jednak, że ludzkość wykształciła skłonność do popadania w alkoholizm.

Co jeszcze kryje świat zwierząt? Sprawdź na naszym kanale na YouTube:

Dlaczego ewolucja zabrała nam kawałek mózgu? Sprawdź artykuł: Ludzki mózg od dawna nie rośnie. Jakie to ma dla nas konsekwencje?

Black Friday & Cyber Monday

Black Friday przez cały listopad! -20% na cały koszyk z kodem: BLACK20
Do zobaczenia!
Księgarnia Holistic News