Przełom w leczeniu dysleksji u dzieci. Naukowcy odkryli 13 genów

Genetyczny trop, który zmienia obraz dysleksji

„Przeprowadziliśmy największe badanie genetyczne dysleksji w historii” – piszą naukowcy z międzynarodowego zespołu badawczego. Analiza objęła dane genetyczne od 1,2 miliona osób, co pozwoliło na bezprecedensową precyzję w mapowaniu genów.

Dysleksja to przypadłość wpływająca na czytanie, pisanie czy przetwarzanie informacji werbalnych. Wcześniejsze badania na bliźniętach sugerowały, że geny silnie ją determinują – ich wpływ szacowano na 40-60 procent. Teraz naukowcy podjęli wyzwanie, by dokładnie wskazać, które regiony genomu są za to odpowiedzialne.

Czy dysleksja jest dziedziczna?

Badacze zidentyfikowali łącznie 80 regionów genomu związanych z dysleksją. 36 z nich nie było wcześniej uznawanych za istotne. Aż 13 regionów nigdy wcześniej nie kojarzono z trudnościami w czytaniu.

Wiele nowo zidentyfikowanych genów odgrywa kluczową rolę we wczesnym rozwoju mózgu. Szczególnie istotne okazały się geny wpływające na neurony oddziałujące z kwasem gamma-aminomasłowym.

Połączenie z ADHD – i pewne zaskoczenie

Ponadto część z nich pokrywa się z genami związanymi z ADHD, co może tłumaczyć, dlaczego obie przypadłości często występują razem. Jednocześnie nie znaleziono istotnej korelacji genetycznej z autyzmem, co podważa niektóre wcześniejsze hipotezy.

Nieoczekiwany związek z bólem

Analiza ogromnych zbiorów danych ujawniła coś zaskakującego: korelację między dysleksją a chronicznym bólem. „Podstawowy mechanizm pozostaje niewyjaśniony, jednak genetyczne nakładanie się fenotypów związanych z bólem i cechami neurorozwojowymi może wskazywać na wspólną podstawę biologiczną” – czytamy w badaniu opublikowanym na łamach Translational Psychiatry.

Dysleksja i… ból? Nietypowy trop

Osoby z dysleksją częściej zgłaszają ból w całym ciele, bóle szyi i ramion, a także dyskomfort podczas chodzenia. To odkrycie otwiera zupełnie nową perspektywę badawczą. Czy część osób z dysleksją może być bardziej wrażliwa na ból? A może wspólne procesy rozwojowe w mózgu wpływają zarówno na przetwarzanie języka, jak i odczuwanie bólu?

Kwas gamma-aminomasłowy jest też łączony z PTSD. Dowiedz się więcej na naszym kanale na YouTube:

Mózg, neurony, GABA. Co odkryli naukowcy?

Zidentyfikowanie tych genów to jednak dopiero początek. Badacze obliczyli, że odkryte warianty genetyczne wyjaśniają od 12,9 do 20,4 procent dziedziczności dysleksji – w zależności od tego, jak szacujemy jej rozpowszechnienie w populacji. Naukowcy przetestowali też, jak dobrze ich odkrycia korelują z trudnościami z czytaniem. W badaniu na grupie 6410 dzieci ich model genetyczny wyjaśniał od 2,3 do 4,7 procent różnic w umiejętnościach czytania – niewiele, ale wystarczająco, by potwierdzić trafność odkryć.

Teraz naukowcy mogą zbadać, jak dokładnie geny te wpływają na rozwój mózgu i dlaczego niektóre osoby mają trudności z czytaniem. W jaki dokładnie sposób dysleksja jest dziedziczna? Czy poznanie jej genetycznych podstaw pomoże lepiej wspierać osoby posiadające tę przypadłość?

Co może dać nam czytanie? Sprawdź artykuł: Czytanie zmienia mózg. Słowo po słowie staje się silniejszy

Nowy numer kwartalnika Holistic News — nowa promocja!

Do 31 października możesz skorzystać z darmowej dostawy paczkomatem.
Wpisz kod HNEWS0 finalizując zakupy w Księgarni Holistic News