Świat jawi Ci się niesprawiedliwy? Cofnij się do swojego dzieciństwa

Dlaczego tak bardzo chcemy wierzyć w sprawiedliwość?

Wiara w sprawiedliwy świat to kluczowe przekonanie, które wzmacnia poczucie porządku i pomaga radzić sobie z niepewnością. Może być pomocna, bo wspiera optymizm i wytrwałość (ciężka praca prowadzi do sukcesu), ale też szkodliwa, gdy prowadzi do obwiniania ofiar i braku empatii.

Kształtują ją kultura, wychowanie i doświadczenia życiowe. Ludzie mogą inaczej oceniać sprawiedliwość w swoim życiu tę na widoczną (lub nie) na świecie. To ważne pojęcie w psychologii społecznej, bo wpływa na sposób myślenia o problemach społecznych, takich jak bieda czy nierówności.

Chińskie badanie rzuca nowe światło na problem

Yuqing Jin i Ying Yang z Wschodniochińskiego Uniwersytetu Pedagogicznego sprawdzili, jaki jest wpływ dzieciństwa na dorosłe postrzeganie świata. Do badań zaangażowali 515 pełnoletnich uczniów szkoły średniej w Chinach. Były to osoby, które albo przeżyły dzieciństwo w ubóstwie, albo ich pierwsze lata życia były bardzo niestabilne, na przykład regularnie się przeprowadzały lub często dochodziło do fundamentalnych zmian w ich życiu.

Każda z osób przeszła przez trzy etapy analiz. W ankietach mieli ocenić pięć następujących kwestii (w nawiasie przykładowe stwierdzenia):

• status społeczno-ekonomiczny w dzieciństwie („Wychowywałem się w stosunkowo zamożnej dzielnicy”);
• wiarę w sprawiedliwy świat (w perspektywie indywidualnej i szerokiej) („Uważam, że świat jest zasadniczo sprawiedliwy”);
• postrzeganie dyskryminacji osobistej („Czuję, że inni na mnie patrzą z góry”);
• postrzeganie dyskryminacji w szerszej grupie („Zasadniczo uczniowie z podobną sytuacją rodzinną jak moja stracili wiele okazji”);
• nieprzewidywalność dzieciństwa („Kiedy miałem mniej niż 10 lat, w moim domu często panował chaos”.

Jak dzieciństwo w ubóstwie wpływa na dorosłe życie?

Wyniki pokazały, że uczestnicy, którzy przyznawali się do trudnego dzieciństwa, rzadziej wierzyli w sprawiedliwość świata – i dla siebie samych, i ogólnie dla wszystkich. Nieprzewidywalność dzieciństwa była powiązana z kolei z nieco niższym poziomem wiary w sprawiedliwy świat, ale nie było to spójne we wszystkich punktach pomiaru.

„Wyniki pokazały, że trudne dzieciństwo miało negatywny wpływ na wiarę w sprawiedliwy świat, podczas gdy nieprzewidywalność dzieciństwa nie miała z tym większego związku. Co więcej, to postrzeganie własnej dyskryminacji (ale nie dyskryminacji w skali grupy) miało wpływ na długoterminowy związek między trudnym dzieciństwem a wiarą w sprawiedliwy świat” – czytamy w artykule opublikowanym w Journal of Personality.

Szukasz inspirujących treści w wersji wideo? Znajdziesz je na naszym kanale na YouTubie.

Okazało się też, że osoby, które doświadczyły trudnego dzieciństwa, częściej czuły się niesprawiedliwie traktowane. To właśnie to poczucie bycia dyskryminowanym w dużym stopniu tłumaczyło, dlaczego przestawały wierzyć, że świat jest sprawiedliwy. Co ciekawe, chodziło tu głównie o osobiste doświadczenia, a nie o to, jak traktowana jest ich grupa społeczna.

Wnioski z badań mogą pomóc zrozumieć, w jaki sposób warunki dzieciństwa kształtują przekonania i postawy w późniejszym życiu. Mimo to należy do nich podchodzić z dystansem. Dane opierały się na wspomnieniach licealistów, a nie na informacjach zebranych bezpośrednio w okresie dzieciństwa. To z kolei stwarza możliwość wystąpienia błędów w ankietach.

Ważny temat: Znajome zapachy z dzieciństwa. Jak węch wpływa na nasze wspomnienia

Łap okazję!

Darmowa dostawa* w Księgarni Holistic News: użyj kodu DOSTAWA0

* Oferta ważna tylko do końca września!