Prawda i Dobro
Krew, kibice i pieniądze. Jacek Piekara o prawdziwym obliczu futbolu
22 sierpnia 2025
Naukowcy dowiedli, że dzieci często podejmują trafniejsze decyzje niż dorośli. Klucz tkwi w ich odwadze do eksperymentowania i mniejszym lęku przed błędami – pułapce, w którą my wpadamy niemal każdego dnia
Trzymasz się usług, zawodnej, przestarzałej firmy, choć wiesz, że inni robią to lepiej? Omijasz kogoś tylko dlatego, że źle wypadł przy pierwszym spotkaniu? To właśnie bezwładność poznawcza – pułapka, w której tkwimy, gdy nie podważamy własnych ocen i nie sprawdzamy innych opcji. Więc — jak podejmować decyzje?
Profesor Brett Hayes z University of New South Wales postanowił sprawdzić, jak wyrwać dorosłych z błędnego koła złych decyzji. Psychologowie behawioralni przyglądali się temu zjawisku od lat, ale dopiero teraz jego zespół ogłosił: mamy sposób, by przerwać ten mechanizm.
„Widzimy tu wspólny mechanizm – błędne koło. Zaczyna się od negatywnego doświadczenia, które rodzi fałszywe przekonanie. To z kolei prowadzi do unikania danej osoby, albo niechęci szukania rozwiązania problemu, przez co tracisz szansę na jego skorygowanie… i cykl powtarza się bez końca” – wyjaśnia prof. Brett Hayes.na stronie uczelni.
Prof. Hayes podkreśla, że w pułapki uczenia się może wpaść każdy – niezależnie od predyspozycji. To nie znaczy, że zawsze podejmujemy złe decyzje, lecz że wiele z nich mogłoby być po prostu lepszych
„Naszym celem jest stworzenie strategii, które pomogą ludziom wyrwać się z pułapek uczenia się, czyli bezwładności poznawczej. Dzieci wydają się mieć do tego naturalny dar – eksplorują świat bez względu na konsekwencje, nawet jeśli czasem kończy się to źle.” – wyjaśnia prof. Hayes.
Podczas przeprowadzonych badań naukowcy zlecili maluchom i dorosłym dokonywać te same decyzje. Zauważyli, że w identycznych warunkach to małoletni radzą sobie o wiele lepiej, niż dorośli. Według badaczy wynika to z tego, że młodzi ludzie nie skupiają się tak bardzo na konsekwencjach złych decyzji.
Innymi słowy, dzieci rzadziej wpadają w błędne koło pułapek uczenia się. Nawet po złym doświadczeniu chętniej wracają i próbują ponownie – a wtedy często odkrywają, że wcale nie jest tak źle
Chcesz więcej naukowych ciekawostek? Zajrzyj na nasz kanał na YouTube.
Naukowcy mają na to dwie teorie. Pierwsza mówi, że dzieci łatwiej się rozpraszają, więc, zamiast zatrzymać się na pierwszej zadowalającej opcji – jak robią to dorośli – sprawdzają wszystkie możliwości. Druga zakłada, że najmłodsi po prostu bardziej cenią sam proces odkrywania świata.
„Po prostu chcą wiedzieć, jak działa świat, i są gotowe zapłacić cenę utraty kilku punktów lub złotych gwiazdek po drodze” – dodał prof. Hayes.
Warto przeczytać: Czym będą zajmować się ludzie