Jak rozwiązywać złożone problemy, czyli do czego jest nam potrzebne myślenie komputacyjne?

Wyzwania wywodzące się z rozwoju technologii wymagają nie tylko sprawności w używaniu innowacyjnych urządzeń, ale także łączenia myślenia kreatywnego z analitycznym.

Do połowy XXI wieku myślenie komputacyjne stanie się podstawową umiejętnością – na równi z czytaniem, pisaniem i arytmetyką – której będą używać wszyscy ludzie

– twierdzi profesor Jeanette Wing, która spopularyzowała zagadnienie myślenia komputacyjnego.

Pogląd ten może się wydawać kontrowersyjny. W końcu przywołane czynności są bardziej powszechne niż biegła obsługa komputera czy łatwość rozumienia algorytmów. A jednak myślenie komputacyjne jest niezbędną podstawą pomagającą nam myśleć systematycznie, bez trudu rozwiązywać skomplikowane problemy i w pełni wykorzystywać możliwości, jakie niesie technologia.

Czym jest myślenie komputacyjne

Wszechobecność technologii cyfrowych sprawia, że zmienia się natura problemów, z którymi spotykamy się na co dzień. Szukając rozwiązań, musimy analizować złożone informacje, porównywać wiele różnych danych i posługiwać się urządzeniami technologicznymi.

W swojej klasycznej formie myślenie komputacyjne przyjmuje formę myślenia algorytmicznego. W takim rozumieniu odnosi się ono do zgłębiania zagadnień informatycznych i wykorzystywania ich w praktyce.

Przez dłuższy czas ludzie właśnie tak patrzyli na myślenie komputacyjne i uważali, że sprowadza się ono do korzystania z komputerów. A jednak w rzeczywistości, taki sposób myślenia nie ogranicza się do stosowania metod informatycznych. 

Definicja myślenia komputacyjnego została poszerzona w 2006 przez wyżej wspomnianą profesor Jeanette Wing. Wyjaśniła ona wtedy, że umiejętności, które wiążą się z myśleniem komputacyjnym, mogą być przydatne każdemu, nawet tym którzy nie mają z informatyka nic wspólnego. To dlatego, że przełomowość myślenia komputacyjnego polega na poszerzaniu naszych horyzontów myślowych.

Nie tylko komputery

Profesor Jeannette Wing głosi, że myślenie komputacyjne to również “procesy myślowe zaangażowane w formułowanie problemów i ich rozwiązań w taki sposób, że rozwiązania są przedstawiane w formie, która może być skuteczna”. Wyjaśnia ona także, że myślenie komputacyjne skupia się na dekompozycji problemu, czyli “rozbiciu trudnego problemu na mniejsze, bardziej znane, które można rozwiązać”.

W związku z tym, myślenie komputacyjne pomaga uczniom nie tylko radzić sobie podczas lekcji informatyki, ale uczy ich logicznego rozumowania. Co za tym idzie, przygotowuje ich do efektywnego rozwiązywania problemów w różnych dziedzinach życia.

Myślenie komputacyjnego pokazuje, że aby uporać się z czymś, trzeba dociekać i próbować do skutku, nawet jeśli rozwiązania, których próbujemy użyć w pierwszej kolejności, nie są skuteczne. Na zagadnienie to nie można zatem patrzeć wąsko i sprowadzać go do branży IT. Dzięki myśleniu komputacyjnemu uczniowie są w stanie lepiej zrozumieć procesy, które kształtują rzeczywistość.

Polecamy: Sztuczna inteligencja pragnie zemsty! Czy spełnią się apokaliptyczne proroctwa?

Jak uczyć myślenia komputacyjnego

Przeciwnicy wprowadzenia myślenia komputacyjnego do podstawy programowej obawiają się, że oznacza to większy nacisk na kształcenie informatyczne. 

A jednak możliwe jest rozwijanie myślenia komputacyjnego bez użycia komputerów. Widoczne jest to na przykładzie projektu prowadzonego wspólnie przez Google, Microsoft i Uniwersytet Canterbury. CS Unplugged to przedsięwzięcie, które zapewnia dzieciom dostęp do darmowych gier i zabaw służących doskonaleniu ich zdolności komputacyjnych. 

Pokazuje to, że myślenie komputacyjne można wprowadzić do szkół bez konieczności zwiększania ilości godzin zajęć informatycznych. Może ono zostać wykorzystane w nauce każdego przedmiotu, który zawiera elementy badania i rozwiązywania problemów. Sprawdza się ono nawet jeśli są to zajęcia humanistyczne jak historia czy języki obce. 

W dorosłym życiu uczniowie będą musieli stale rozwijać swoje kompetencje i zmierzać się z różnymi trudnościami. Założenia myślenia komputacyjnego są w stanie ich na to przygotować. 

Źródła:

1. Jan Bazyli Klakla, Holistic Think Tank: Computational thinking as a fundamental skill used by everyone by the middle of the 21st Century (2022);

2. Jeannette Wing, „Communications of the ACM”: Computational thinking (2006);

3. Jeannette Wing, „40th Anniversary Blog of Social Issues in Computing”: Computational thinking benefits society (2014);

4. Małgorzata Skibińska, Joanna Zacniewska, „Acta Universitatis Nicolai Copernici Pedagogika”: Rozwijanie myślenia komputacyjnego u dzieci wczesnej edukacji (2021).

Może Cię również zainteresować: