Język angielski zdominował badania naukowe. Czy to powinno się zmienić?

Wartość wielojęzyczności w nauce jest podkreślona przez liczne organizacje, między innymi przez Europejską Kartę Naukowca, Inicjatywę Helsińską, UNESCO, Białą Księgę Wielojęzyczności OPERAS, Forum Ameryki Łacińskiej, Porozumienie COARA oraz Deklarację Piątego Spotkania Ministrów i Władz Naukowych Krajów Iberoamerykańskich. Wszystkie te organizacje zgadzają się co do jednego: wszystkie języki mają wartość w komunikacji naukowej.

Zobacz też:

Język angielski w nauce

Badania naukowe mają wpływ ekonomiczny, społeczny i kulturowy na otaczające środowisko, gdy wiedza jest rozpowszechniana i przenika do specjalistów również spoza środowiska akademickiego. W ten sposób tworzy kulturę dzielenia się wiedzą. Większa różnorodność językowa umożliwia również płynny dialog między naukowcami, którzy posługują się tym samym językiem lub którzy mówią i rozumieją wiele z nich.

Zbyt często badania naukowe w języku innym niż angielski są automatycznie postrzegane jako drugorzędne, bez zwracania uwagi na jakość samej pracy.

Taka postawa ignoruje pracę zaangażowanych w nią osób, zwłaszcza w naukach humanistycznych i społecznych. Podważa również zdolność globalnej społeczności akademickiej do dzielenia się wiedzą ze społeczeństwem. Broniąc i zachowując wielojęzyczność, naukowcy przybliżają badania do tych, którzy ich potrzebują. Brak realizacji tego celu oznacza, że środowisko akademickie nie może rozwijać ani poszerzać grona swoich odbiorców.

Logistyka wzmacniania różnorodności językowej w nauce

Wzmocnienie języka w środowisku akademickim to złożony proces. Nie odbywa się spontanicznie i wymaga starannej koordynacji i planowania. Wysiłki muszą pochodzić od instytucji publicznych i prywatnych, mediów i innych placówek kulturalnych, a także od polityków i samych naukowców.

Wiele z tych elementów musi działać w harmonii, czego dowodem jest praca Hiszpańskiej Narodowej Rady Badawczej w projekcie, który ma na celu zjednoczenie wysiłków naukowych i politycznych.

Globalne środowisko akademickie zmienia się w wyniku transformacji cyfrowej i poprzez nowe modele otwartego dostępu. Badania nad wydawcami treści naukowych w innych językach będą miały zasadnicze znaczenie dla zrozumienia tej zmiany. Jedno jest jednak pewne: uczynienie treści naukowych tworzonych w danym języku widocznymi i możliwymi do przeszukiwania online ma kluczowe znaczenie dla zapewnienia ich siły oddziaływania.

Ułatwienie dostępu do publikacji, zbiorów danych i innych wyników badań jest kolejnym istotnym elementem, który wymaga zarówno wsparcia naukowego, jak i technicznego. To samo dotyczy poszerzania korpusu literatury naukowej w języku hiszpańskim i w innych językach, zwłaszcza że jest ona wykorzystywana w generatywnych modelach sztucznej inteligencji.

Jeśli zróżnicowane językowo treści naukowe nie zostaną włączone do systemów sztucznej inteligencji, będą one rozpowszechniać informacje, które są niekompletne, stronnicze lub wprowadzające w błąd. Niedawny raport rządu hiszpańskiego na temat stanu języka hiszpańskiego i języków urzędowych wskazuje, że 90 proc. tekstu obecnie wprowadzanego do sztucznej inteligencji jest napisane w języku angielskim.

Wielojęzyczność jest kwestią globalną

Potrzeba szerszej różnorodności dotyczy całej Ameryki Południowej, gdzie koordynowane są wysiłki na rzecz promowania hiszpańskiego i portugalskiego w środowisku akademickim przez Iberoamerykański Sekretariat Generalny i Meksykańską Narodową Radę Nauk Humanistycznych, Naukowych i Technologii.

Chociaż jest to bardzo potrzebne, nie możemy promować dwóch najczęściej używanych języków w regionie, a także ignorować różnorodności jego rdzennych języków. Osoby, które nimi władają, są również zaangażowane w szerzenie wiedzy i są narzędziem transferu informacji naukowych.

Każdy kraj ma swoją unikalną rolę do odegrania w promowaniu większej różnorodności językowej w komunikacji naukowej. Jeśli uda się to osiągnąć, siła języków iberyjskich i wszystkich języków w środowisku akademickim nie będzie na łasce dobrych intencji.

To może cię również zainteresować: