Nowe odkrycie na Księżycu: ślady pradawnego kataklizmu

Katastrofa, która zmieniła oblicze Księżyca

Około 4,3 mld lat temu powierzchnia Księżyca była pokryta oceanem roztopionej magmy. Cięższe minerały opadały w niej na dno, tworząc płaszcz, a lżejsze unosiły się, tworząc skorupę.

Meteoryt sprzed miliardów lat odkrywa tajemnice Księżyca

W jednej chwili wszystko się zmieniło. Potężny meteoryt z ogromną siłą uderzył w Księżyc, przekształcając jego wnętrze i powierzchnię. W miejscu zderzenia, niedaleko południowego bieguna, powstał gigantyczny krater – basen South Pole–Aitken (SPA). To właśnie ten obszar stał się celem badań naukowców z Uniwersytetu Arizony, opisanych niedawno w czasopiśmie Nature. Co dokładnie odkryli badacze?

Minerały na Księżycu – dowód na kosmiczny kataklizm

Do tej pory uważano, że krater SPA powstał przez uderzenie od strony południowej. Dane dostarczone przez misje Lunar Prospector i GRAIL pozwoliły jednak ustalić, że meteoryt nadciągnął od strony północnej. Co to zmienia?

Co odkryli naukowcy z Uniwersytetu Arizony?

W momencie uderzenia pod cienką skorupą Księżyca mieściła się jeszcze półpłynna magma. Meteoryt wbił się w nią i wyrzucił część cennych minerałów z głębi ziemi w stronę powierzchni, w dzisiejszej południowo-zachodniej części SPA. Wśród nich znalazły się m.in. radioaktywne tor i tytan. Unoszące się z nich promieniowanie pomogło badaczom ustalić dokładny kierunek uderzenia. To jednak nie wszystko.

Misja Artemis poleci w miejsce dawnej katastrofy

Na południowym zachodzie SPA, a więc właśnie tam, gdzie w 2027 roku ma wylądować załogowa misja Artemis, znajdują się pokłady pierwiastków z grupy KREEP: potasu, metali ziem rzadkich i fosforu. Te minerały w takiej konfiguracji występują tylko na Księżycu.

Dlaczego właśnie tu wylądują astronauci?

To wyjątkowo cenne próbki zarówno pod kątem surowcowym, jak i badawczym. Złoża metali ziem rzadkich są kluczowe dla rozwoju m.in. elektroniki i energetyki odnawialnej. Możliwość łatwego zbadania ich występowania na Srebrnym Globie to dla astronomów niesamowita okazja. A obecność tych pierwiastków niedaleko miejsca pierwszego od dekad lądowania na Księżycu to niemal jak wygrana na loterii. Członkowie załogowej misji będą mogli chwilę po lądowaniu zebrać potrzebne próbki.

Cenne pierwiastki na Księżycu: potas, tor i tytan

Gdy już astronauci wylądują na Księżycu, zebrane przez nich próbki, bogate zarówno w KREEP, jak i tor czy tytan, dostarczą dalszych odpowiedzi na temat przeszłości Srebrnego Globu.

„Te skały mogą ujawnić znacznie więcej o wczesnej ewolucji Księżyca, niż dotąd przypuszczaliśmy” – twierdzi główny autor badań, Jeff Andrews-Hanna.

Na razie jednak ustalenia naukowców z Arizony pomogły odkryć, że aktualny kształt Księżyca może być efektem właśnie gwałtownego uderzenia, które stworzyło krater SPA, a nie jak przypuszczano wcześniej późniejszej tektonicznej aktywności i uderzeń meteorytów.

Chcesz wiedzieć więcej o tym, co dzieje się w przestrzeni kosmicznej? Zajrzyj na kanał Holistic News na YouTube:

Jakie jeszcze tajemnice kryją księżycowe skały? Sprawdź artykuł: Tajemnica skały z Księżyca ujawniona. Po 50 latach NASA otworzyła kapsułę

Black Friday & Cyber Monday

Black Friday przez cały listopad! -20% na cały koszyk z kodem: BLACK20
Do zobaczenia!
Księgarnia Holistic News