Szkoła XXI wieku. Edukacja może być inspirująca i fascynująca

Holistic Talk EDU K’IDS. Szansa na nowoczesną edukację

Jak uczyć dzieci, by były gotowe na wyzwania przyszłości? Jak szkoła powinna wspierać naturalne talenty dzieci, by pobudzać ich kreatywność? Co należy zrobić, by umiały rozmawiać ze sobą w atmosferze szacunku? To tylko niektóre z pytań dotyczących współczesnej szkoły i nowoczesnej edukacji, które zostały poruszone podczas konferencji Holistic Talk Edu K’IDS w Bielsku-Białej.

Polonijne szkoły i edukacja na nowo

Konferencja rozpoczęła się od wystąpienia Jerzego Nowaka, który wraz z przedstawicielkami polonijnych szkół na Litwie, we Włoszech i w Wielkiej Brytanii mówił o efektach realizacji projektu Edukacja na nowo: Kreowanie interdyscyplinarnych lekcji dla polonijnych szkół (współfinansowanego przez Senat RP w ramach opieki nad Polonią i Polakami za granicą). Głównym celem tego innowacyjnego przedsięwzięcia było wsparcie nauczycieli polonijnych w kultywowaniu polskiej tradycji oraz wprowadzeniu nowoczesnych metod edukacji opartych na wartościach.

Nowoczesna edukacja: ciekawe scenariusze lekcyjne

Wartości, o których mowa, zostały przedstawione na przygotowanej przez Holistic Think Tank liście Czego powinna uczyć szkoła. To: rozmowa, bezpieczeństwo, samoświadomość, wspólnotowość, sprawczość, uczciwość, krytyczne myślenie, kreatywność i odwaga.

Dyskusję poprzedziła projekcja filmów przygotowanych przez polskie szkoły w Londynie i w Wilnie. W pierwszym z nich pytano dzieci, jak kojarzy im się i jak pachnie Polska. (łąką, kwiatami, rzeką – odpowiadały maluchy). Z kolei wileński film pokazywał, jak można wzmacniać tożsamość dzięki ciekawej, atrakcyjnej i łatwej do przeprowadzenia grze skojarzeń w przestrzeni miejskiej.

– Szkoła musi uczyć przystosowania do życia, do adaptacji w nowych zmieniających się warunkach, jakie stwarza świat. Pracując w grupach, dzieci uczyły się współpracy w zespołach, komunikacji – opowiadała Daria Wilkinson, założycielka i inicjatorka Polskiej Szkoły w Ravenscourt Park w Londynie.

Nowy sposób nauczania realizowany był za pomocą specjalnych scenariuszy lekcyjnych.

– Kwestie podstawowych, humanitarnych wartości zawsze staramy się akcentować podczas zajęć lekcyjnych, teraz, realizując program, zmodyfikowaliśmy nieco metody pracy. Dzieci mogły mocniej wykazać swoją kreatywność pracując w grupie, występując w teatrzyku uczniowskim – mówiła Zuzanna Oleksy ze Szkoły Polskiej przy Ambasadzie RP w Rzymie.

Nowoczesna edukacja. Czy sztuczna inteligencja zastąpi belfra?

Nie zabrakło również debaty zorganizowanej w trakcie konferencji Holistic Talk EDU K’IDS przez stowarzyszenie RazemBB. Dotyczyła sytuacji nauczycieli w erze nowych technologii. Uczestnicy dyskusji starali się odpowiedzieć na pytanie: Czy nauczyciele są potrzebni w dobie AI? Wzięli w niej udział doświadczeni pedagodzy: Michał Śleziak, Daniel Krajniak, Brunon Bielecki i Tomasz Kowalik, a dyskusję prowadził Bartosz Ciopiński.

Rozmówcy byli zgodni, że w niedalekiej przyszłości może dojść do prób zastąpienia nauczyciela mechanizmami sztucznej inteligencji, ewentualnie stworzenia pewnej hybrydy edukacyjnej. Konkludowali jednak, że ostatecznie żywy nauczyciel będzie niezastąpiony. Wirtualne czaty nie nauczą, jak mówili, dziecka empatii, zrozumienia dla innego człowieka i umiejętności rozmowy.

Świat pełen kryzysów. Jakich rodziców potrzebują dzieci?

Patrick Ney, założyciel „All About Parenting Polska” i autor książek o rodzicielstwie, poruszył ważny temat – jak być lepszym rodzicem w zmieniającym się świecie, pełnym kryzysów społecznych i kryzysu wartości. Podkreślał też znaczenie świadomego rodzicielstwa i jego wpływu na edukację dzieci. Wskazywał m.in. na szkodliwy wpływ błędów rodzicielskich wynikających z emocji: krzyku, gwałtownych gestów, ograniczania samodzielności i decyzyjności dzieci.

Panelista poro uwagi poświęcił również znaczeniu dobrych relacji z dzieckiem – w tym kontekście mówił o potrzebie bliskości małego człowieka i zaufania do rodziców.

– Największy kryzys w rodzinie w takich relacjach jest, gdy dzieci krzyczą – mamo, tato zobaczcie mnie, a rodzice tego nie widzą, zajęci telewizorem czy mediami społecznościowymi w telefonie – argumentował Ney. Wskazywał także na potrzebę pewnej dziecięcej autonomii w podejmowaniu decyzji.

O odpowiedzialnym rodzicielstwie w dzisiejszych czasach Patrick Ney mówił również w wywiadzie udzielonym wcześniej Holistic News.

– Nie do końca jest moją rolą dbanie o to, by dziecko się nie rozpłakało, żeby nie musiało radzić sobie z problemami ani żeby było tym, kim ja chciałbym, by było. Życie mojego dziecka należy do niego. Ma prawo do swoich opinii, decyzji i błędów. Także ma prawo przeżywać trudne emocje, które każdy z nas ma: poczucie winy, wstyd, złość, żałobę – podkreślał.

Wywiad z Patrickiem Neyem można przeczytać: tutaj

Nowoczesna edukacja musi wspierać kreatywność młodych ludzi

Dawid Łasiński, popularny youtuber i doświadczony nauczyciel, znany również jako „Pan Belfer”, przekonywał, jak angażować dzieci i młodzież, by rozwijały ciekawość i kreatywność.

– Kiedy widzisz postawę – mogę wszystko, ale nic mi się nie chce – to ręce opadają. Ale jeśli ciągle pozbawiamy dzieciaków autonomii, to nic dziwnego, że im się nie chce – mówił Łasiński. Wskazywał przy tym sposoby, w jaki sposób można próbować sytuację zmienić. Zasada jest prosta: ciekawość jest mocniejsza od strachu, a dzieci i młodzież nienawidzą się nudzić. – Kiedy żartem spytałem moich dzieci, czy wolałyby być bite, czy się nudzić, odparły, że wolałyby być bite – opowiadał znany youtuber.

Dawid Łasiński dla Holistic News: Nauczyciela – wroga wykreowały media społecznościowe

Holistic Talk EDU K’IDS. Porozmawiajmy o dewzroście

Nie zabrakło także poważnych tematów gospodarczych. Tomasz Wróblewski, były redaktor naczelny Rzeczpospolitej, obecnie prezes Warsaw Enterprise Institute, dzielił się swoimi spostrzeżeniami na temat koncepcji dewzrostu. Najkrócej mówiąc – koncepcja dewzrostu zakłada świadome ograniczenie wzrostu gospodarczego w celu poprawy jakości życia, ochrony środowiska i zmniejszenia nierówności.

W tym kontekście Wróblewski wspomniał o akcjach aktywistów grupy Ostatnie Pokolenie, która blokuje ruch uliczny w miastach i niszczy dzieła zabytki. Młodzi aktywiści tłumaczą to rzekomą walką z ociepleniem klimatu. Szerzej o kulisach tej i podobnych grup pisał też niedawno Filip Memches na łamach Holistic News.

– Tak naprawdę dla nich wzrost gospodarczy jest celem ataku. Negują wszystkie nasze osiągnięcia cywilizacyjne – mówił Wróblewski.

Prezes WEI przytoczył też historię politycznych i społecznych powiązań „ruchu dewzrostowców” i samej idei sięgającej korzeniami marksizmu i realnego socjalizmu. To nie jest zaskakujące, jeden z czołowych teoretyków dewzrostu – Serge Latouche – krytykuje kapitalizm, uważając go za głównego winowajcę degradacji środowiska. Z kolei Jason Hickel, z pozycji niemal marksistowskich, domaga się „redystrybucji bogactwa” i zmniejszenia konsumpcji w krajach globalnej Północy.

– Dzisiaj żyjemy dłużej, bardziej komfortowo, lepiej niż kiedykolwiek w historii. Niektórzy zastanawiają się, co można uszczknąć z naszego życia. Ale ci sami ludzie nie będą chcieli kurczenia własnego dobrobytu – wytykał znany dziennikarz.

Tomasz Wróblewski także wcześniej udzielił wywiadu portalowi Holistic News, w którym ocenił sytuację gospodarczą USA, Europy i Polski. Zaznaczył w nim, że Polska ma szansę uniknąć najtrudniejszych momentów nadchodzącego kryzysu gospodarczego.

– Polska dopiero zaczyna wchodzić w pewien etap. Wiele z procesów, które już przetoczyły się na Zachodzie, np. deindustrializacja dopiero u nas się zaczyna. Każdego tygodnia jedna czy dwie spółki zamykają swoją działalność albo przenoszą swoich pracowników z Polski do innego kraju. Ten proces zaczynamy zauważać – mówił nam Wróblewski.

Warto przeczytać: Kryzys gospodarczy. Polska może przeskoczyć najtrudniejszy moment

Nowoczesna edukacja to także kultura i sztuka

Konferencję zakończył koncert Mai Golec, młodej artystki, której występ był symbolicznym podkreśleniem roli sztuki w procesie edukacyjnym. Jej ciepło przyjęty występ nawiązywał do tematu holistycznej edukacji, w której sztuka odgrywa ważną rolę.

– Dzisiaj mamy internet i mnóstwo możliwości kształcenia się – nie tylko formalnego. To sprawia, że mamy możliwości uczenia się w praktycznie każdym kierunku, jaki sobie wymyślimy, i to jest piękne. Czasami młodzi ludzie potrzebują czasu, żeby odkryć, to co ich cieszy i ciekawi. Jak już to poczują i znajdą swoją drogę, to możliwości edukacji są naprawdę spore! – mówiła Maja Golec w wywiadzie dla Holistic News.

Maja Golec o sobie i muzyce: „Moja płyta czeka już na wydanie”

Konferencja Holistic Talk EDU K’IDS była nie tylko okazją do zdobycia nowych umiejętności. Była także przestrzenią do nawiązania cennych kontaktów i wymiany spostrzeżeń ekspertów, pedagogów, nauczycieli i rodziców. Uczestnicy zgodnie podkreślali, że konferencja była niezwykłym wydarzeniem, które pokazało, jak ważne jest nowoczesne, holistyczne podejście do nauczania.