Edukacja
Wielkie zmiany w języku polskim. Od stycznia 2026 będziemy pisać inaczej
04 listopada 2025

Wystarczy tabletka dziennie i włosy staną się gęstsze. Miliony mężczyzn skorzystało z przepisanego im w dobrej wierze leku na łysienie. Efekty dla niektórych z nich były opłakane. Finasteryd, środek dostępny również w Polsce, może wywoływać depresję i myśli samobójcze. Nowy przegląd badań ujawnia skalę zaniedbań producentów i regulatorów w stosunku do leku dostępnego na rynku od ponad 20 lat.
To nie jest zwykłe niedoszacowanie. To systemowa porażka nadzoru farmakologicznego
– twierdzi prof. Mayer Brezis z Uniwersytetu Hebrajskiego w Jerozolimie.
Prof. Brezis opublikował niedawno na łamach Journal of Clinical Psychiatry przegląd ośmiu kluczowych badań z lat 2017–2023. Wyniki są niepokojące: przyjmujący finasteryd mają znacznie wyższe ryzyko depresji, lęku i myśli samobójczych niż osoby nieleczone tym lekiem. Dlaczego tak się dzieje?
Finasteryd rzeczywiście działa na hormon odpowiedzialny za miniaturyzację mieszków włosowych. Problem w tym, że ten sam enzym uczestniczy w produkcji substancji kluczowych dla regulacji nastroju.
Badania na zwierzętach i raporty pacjentów pokazują, że zaburzenia psychiczne mogą utrzymywać się nawet po odstawieniu leku. W skrajnych przypadkach prowadziły do odebrania sobie życia. Zmiany w mózgu obejmują zapalenie struktur związanych z pamięcią i emocjami oraz zakłócenia w tworzeniu nowych neuronów.
Co ciekawe samo spojrzenie na statystykę nie ujawnia pełnej skali problemu. Do 2011 roku zgłoszono 18 samobójstw związanych z finasterydem. Do 2024 roku liczba ta wzrosła do 320. Tymczasem modele statyczne wskazywały, że przypadków samobójstw spowodowanych lekiem powinno być ok. 19 tys. Jeśli chodzi o myśli samobójcze – przewidywana liczba to 414 tysięcy, a zgłoszonych przypadków jest jedynie 1062.
Skąd ta przepaść? Często ani lekarze, ani rodziny nie łączą depresji, czy myśli samobójczych, z lekiem na porost włosów. U niektórych osób stosowanie substancji może być jedynie czynnikiem dodatkowym, występującym obok innych problemów psychicznych. Związek przyczynowy umyka.
Łączenie prób samobójczych ze stosowaniem finasterydu jest więc trudne nawet w obrębie pojedynczego przypadku. Dodatkową komplikację stanowi fakt, że negatywne skutki substancji mogą utrzymywać się długo po zaprzestaniu przyjmowania. Tragedia może więc mieć miejsce jakiś czas po tym, gdy mężczyzna odstawił lek.
Pierwsze badania świadczące o niekorzystnym wpływie finasterydu na psychikę zostały opublikowane już w 2002 roku. Jednak amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków uznała depresję za działanie niepożądane substancji dopiero w roku 2011, a myśli samobójcze dodano do skutków ubocznych opisywanych w ulotce leku w roku 2022. Europejska Agencja Leków (EMA), która reguluje rynek Unii Europejskiej — w tym polski rynek leków, dopiero w 2025 roku przyznała, że finasteryd może prowadzić do samobójstw.
Obecnie finasteryd można znaleźć jako substancję wykorzystywaną w wielu lekach produkowanych przez różne firmy farmaceutyczne. Żadne z cytowanych w analizie Brezisa badań bezpieczeństwa nie zostało zainicjowane przez producentów, czy regulatorów krajowych, czy międzynarodowych.
Co więcej, jeden z producentów, firma Merck (która jako pierwsza w latach 70. XX wieku wprowadziła finasteryd do sprzedaży) wielokrotnie zaprzeczał, że substancja ma szkodliwe działanie.
Co jeszcze może prowadzić do depresji? Sprawdź artykuł: Stres, zaburzony cukier w mózgu, a w wyniku depresja: to przełomowe odkrycie
W Polsce Finasteryd jest dostępny wyłącznie na receptę. Uzyskanie jej w erze łatwo dostępnych recept on-line nie jest jednak problemem. Młodzi mężczyźni, zdesperowani wypadaniem włosów, łatwo kupią go na własną rękę. Tym samym tragiczne skutki uboczne finasterydu wciąż mogą zbierać swoje żniwo.
Prof. Brezis apeluje o zawieszenie sprzedaży leku do czasu przeprowadzenia kolejnych badań:
Zanim lek trafi na rynek, producenci powinni zobowiązać się do przeprowadzania i ujawniania ciągłych badań po wprowadzeniu na rynek i wymóg ten musi być egzekwowany.
Nieświadomi pacjenci pozostawieni są samym sobie do czasu podjęcia działań przez regulatorów.
Jeśli czujesz, że jesteś w kryzysie psychicznym – tu znajdziesz ludzi, którzy potrafią Ci pomóc:
Co jeszcze wpływa na nasze ciało i umysł? Dowiedz się na naszym kanale na YouTube:
Black Friday przez cały listopad! -20% na cały koszyk z kodem: BLACK20
Do zobaczenia!
Księgarnia Holistic News