Nauka
Serce ma swój „mózg”. Naukowcy badają jego rolę i funkcje
20 grudnia 2024
„Najważniejszy w opiece medycznej jest człowiek: psyche, soma oraz jego godność i przysługujące mu prawa pacjenta”, w wywiadzie dla Holistic News – mówi lek. Paweł Pawlica, dyrektor medyczny Centrum Medycznego Globiana oraz asystent w Katedrze i Klinice Gastroenterologii i Hepatologii Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego im. prof. K. Gibińskiego Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach.
Paweł Pawlica jest jednym z mówców zaproszonych na konferencję Holistic Talk. Eksperta będzie można posłuchać na żywo, 17 lutego, w Cavatina Hall w Bielsku-Białej. Kod zniżkowy umożliwiający zakup biletu na konferencję w specjalnej cenie znajdziesz na końcu tego tekstu.
Adam Chabiński: czym jest bioetyka?
Paweł Pawlica: Bioetyka to interdyscyplinarna dziedzina zajmująca się normami dotyczącymi postępowania w medycynie i naukach biologicznych. Swoim szerokim zakresem obejmuje m.in. leczenie, pobieranie narządów, procesy związane z prokreacją człowieka – tu mam na myśli zapłodnienie in vitro, inżynierię genetyczną, całokształt badań laboratoryjnych np. nad wirusami, wytwarzanie narządów z komórek macierzystych etc. Na pewno można zaliczyć tutaj wspomnianą transplantologię, a w tym drukowanie „zastępników” fragmentów ludzkiego ciała, przeszczepianie narządów pochodzących od ludzi i zwierząt.
Opieka medyczna to nie tylko recepty i zabiegi…
Oczywiście. Najważniejszy w opiece medycznej jest człowiek: psyche, soma oraz jego godność i przysługujące mu prawa pacjenta. Ponadto niezwykle istotne wydaje się wszystko to, co związane z jego emocjami i duchowością, czyli – mówiąc krótko – dobrostan pacjenta.
Gdzie zatem we współczesnej, pełnej procedur i cyfryzacji medycynie jest miejsce na humanizm?
Niestety, procedury i formalności zajmują obecnie więcej czasu niż samo pochylanie się nad pacjentem. Niemniej jednak my jako lekarze staramy się być jak najbliżej osób potrzebujących. Faktem jest, że wspomniana tendencja nie jest korzystna. Można jednak temu próbować zapobiec. Z moich obserwacji wynika, że najbardziej odczuwalny jest niedobór odpowiedniego personelu lekarskiego, pielęgniarskiego i tak zwanego średniego.
Zakładając, że na jednego lekarza przypada trzech pacjentów, to można sobie w takiej sytuacji poradzić. Gdy natomiast w niektórych ośrodkach na jednego „medyka” mamy dziewięciu, dziesięciu chorych, to mimo jego szczerych chęci i solidnego wykształcenia trudno tu mówić o dobrej opiece i satysfakcji pacjenta.
Żyjemy w czasach, w których pacjentom wydaje się, że dużo wiedzą po przejrzeniu kilku stron internetowych…
Dr Google?
Właśnie. Za sprawą internetu tworzy się wśród pacjentów zwłaszcza młodego pokolenia coś w rodzaju bańki informacyjnej. Rzecz jasna, ma to swoje zalety, bo pacjenci są bardziej świadomi, lepiej poinformowani i wiedzą więcej o swoim zdrowiu i dolegliwościach, a także co im się należy jako beneficjentom opieki zdrowotnej. Z drugiej strony jednak ta quasi-wiedza z sieci owocuje często postawą roszczeniową: niejednokrotnie pacjenci oczekują dużo więcej od lekarza, niż system ochrony zdrowia – a zwłaszcza publiczny – jest w stanie im zaproponować.
Polecamy:
Jakie jest zatem wyjście z sytuacji, nie licząc zwiększenia liczebności personelu?
Paweł Pawlica: Bolączką związaną z kierunkami studiów medycznych, na których naukę pobierają przyszli lekarze, ratownicy medyczni czy pielęgniarki jest niemal całkowity brak zajęć z bioetyki. Pamiętam, że podczas z zajęć na moich studiach, prowadzący porównał pod kątem liczby godzin z etyki lekarskiej Polskę i kraje anglosaskie. Takich wykładów w Stanach Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii jest znacznie więcej niż u nas.
Tak więc nie da się nauczyć podmiotowego traktowania pacjenta bez podstawowej wiedzy – przynajmniej teoretycznej – z zakresu bioetyki. Warto dodać, że naukę etyki w tym zawodzie stanowi przykład – za pośrednictwem mentorów, mistrzów i starszych kolegów. Humanistyczne podejście do drugiego człowieka to również proces obserwacji i nauki oraz autorefleksji wyniesionych z domu rodzinnego, otoczenia i edukacji.
Zobacz też: Niezwykli goście, trudne tematy, konkretne rozwiązania. Oto Holistic Talk!
A może należałoby inaczej podejść do problemu niedoborów kadrowych? Na przykład ograniczając liczbę pacjentów poprzez szeroko zakrojone akcje edukacyjne promujące zdrowy tryb życia…
Oczywiście pomóc mogą działania profilaktyczne – lepiej zapobiegać niż leczyć. Powszechnie wiadomo, że choroby cywilizacyjne, do których zalicza się m.in. cukrzycę, depresję, nadciśnienie i otyłość mają swoje źródło głównie w stylu życia. Rolą lekarza w tym kontekście wydaje się więc rozmowa z pacjentem, podczas której przekazujemy mu odpowiednie zalecenia. Nie bez znaczenia jest również postawa samego lekarza, który np. uświadamiając pacjenta na temat szkodliwości palenia tytoniu, sam nie powinien chwilę po wizycie wychodzić na papierosa.
Jak zdefiniować dobro pacjenta?
Dobrem pacjenta jest nie tylko zdrowie fizyczne, ale również psychiczne i emocjonalne. Jeśli wszystkie te składowe dobrostanu są spełnione, to taka osoba może pracować, korzystać z życia, uprawiać sport, realizować swoje pasje i potrzeby – być po prostu niezależna. Ponadto kontakt i komunikacja na linii lekarz-pacjent powinny być oparte o wzajemną empatię (nie tylko lekarza) oraz odpowiednią proporcję altruizmu i egoizmu – tego ostatniego jak najmniej.
Rozmawiał: Adam Chabiński
____
Przyjdź na konferencję Holistic Talk, już 17 lutego, w Cavatina Hall w Bielsku-Białej, aby wysłuchać na żywo prelekcji Pawła Pawlicy, zatytułowanej „Czy medycyna może funkcjonować bez humanizmu?”.
Pełny program wydarzenia znajdziesz i wszystkich mówców znajdziesz na: https://holistictalk.pl/
Bilety w specjalnej cenie 99 złotych, wyłącznie dla czytelników Holistic News, zakupisz na: https://cavatinahall.pl/events/holistic-talk/ Dokonując zakupu, wpisz kod: HTpartner24
Zobacz, czego możesz się spodziewać na Holistic Talk:
Zapraszamy!