Pijasz wieczorami kawę? Według badań igrasz z ogniem

Mucha owocówka prawdę Ci powie. Eksperymenty w El Paso

Porcja kofeiny przyjęta późnym wieczorem lub w nocy może dać nam energię na jeszcze kilka godzin pracy. Okazuje się jednak, że przyjmowanie jej o tej porze może nie być szczególnie dobrą decyzją. Picie kawy wieczorem szkodzi naszej ocenie sytuacji i sprawia, że jesteśmy bardziej impulsywni. Wiemy to dzięki ostatnim ustaleniom naukowców z Uniwersytetu Teksańskiego w El Paso i ich badaniom muszki owocówki. Odkrycia zostały opublikowane w magazynie iScience (Vol. 28, No. 8).

Dlaczego akurat wybrano te owady? Jak podkreślają autorzy badania, muszki owocówki wykazują wiele podobieństw genetycznych i neuronowych do człowieka. Dlatego też często są używane jako obiekt w badaniach, których wyniki można potencjalnie odnieść do ludzi.

W ramach eksperymentu wprowadzono kofeinę do diety części much, biorąc pod uwagę różne wielkości dawek oraz konsumpcję w ciągu dnia i w nocy. Badano również, jak substancja ta działa na owady w połączeniu z deprywacją snu. Następnie zbadano impulsywność owadów, sprawdzając, jak zareagują na silny podmuch powietrza. Otrzymane wyniki mogą sprawić, że następnym razem zastanowisz się, nim sięgniesz po kawę po zachodzie słońca.

Czy picie kawy wieczorem szkodzi? Może zwiększyć impulsywność

Gdy stworzenie tak lekkie jak mucha poddawane jest silnemu podmuchowi powietrza, powinno unikać gwałtownych ruchów, aby utrzymać równowagę. Tak też robiły grupy spożywające kofeinę za dnia lub całkowicie jej pozbawione. Tymczasem owady, które przyjmowały substancję w nocy, postawione w nieprzyjemnej sytuacji, wzlatywały gwałtownie, wykonując nieskoordynowane ruchy.

Wniosek? Pod wpływem stresującego czynnika muchy spożywające kofeinę nocą były bardziej impulsywne i chętniej podejmowały ryzykowne działania. Co ciekawe, podczas eksperymentu nie zaobserwowano zależności między grupami poddawanymi deprywacji snu a tymi, które mogły odpoczywać normalnie. Jak podają autorzy badania, może mieć to duży wpływ na osoby pracujące w systemie zmianowym. Mają one bowiem tendencję do częstego picia kawy wieczorem lub w nocy, aby mieć energię do pracy.

Chcesz wiedzieć, czemu niewyspani pracownicy szkodzą? Zajrzyj na nasz kanał na YouTubie.

Kawa na nocnej zmianie? Konsekwencje mogą być poważne

Badacze z uczelni w El Paso znaleźli jeszcze jedną zależność: impulsywne zachowania po nocnym spożyciu kofeiny były bardziej intensywne u samic niż u samców. „Muchy nie mają ludzkich hormonów, takich jak estrogen, co sugeruje, że za zwiększoną wrażliwością samic stoją inne czynniki genetyczne lub fizjologiczne” – mówi w rozmowie z Medical Xpress profesor nauk biologicznych Kyung-An Han, współautorka badania. „Odkrycie tych mechanizmów pomoże nam lepiej zrozumieć, w jaki sposób fizjologia nocna i czynniki specyficzne dla płci wpływają na działanie kofeiny”.

Jeżeli wpływ nocnego przyjęcia kofeiny na organizm człowieka jest podobny, może mieć to negatywne skutki dla osób pracujących na nocnych zmianach. Pielęgniarki, żołnierze, robotnicy w fabrykach – te wszystkie osoby muszą niemal codziennie podejmować w ramach obowiązków służbowych decyzje obarczone ryzykiem. W tym kontekście wzrost impulsywności po wieczornej kawie może mieć daleko idące negatywne konsekwencje dla zdrowia i życia innych osób.