Krew, kibice i pieniądze. Jacek Piekara o prawdziwym obliczu futbolu

Prawdziwa twarz futbolu: od wojen po wielki biznes

Jakakolwiek nie byłaby prawda o Hondurasie i Salwadorze, to piłka nożna (określana czasami mianem „religii nowego wieku”) wywołuje gorące i skrajne emocje. Rzeczywiście przeradzają się one czasami w bitwy nie tylko na stadionach, a również na ulicach miast. Bitwy połączone z plądrowaniem sklepów czy podpalaniem samochodów. W najsłynniejszej katastrofie na stadionie piłkarskim zginęło 39 kibiców (Heysel w roku 1985), ale na przykład jeszcze rok temu doszło do bitwy kibiców w mieście Nzerekore w Gwinei, w której zginęło prawie 60 osób (ale że Gwinea daleko, to w Europie mało kto o tej tragedii słyszał).

W Polsce na szczęście nie jesteśmy świadkami podobnych aktów przemocy. I chociaż konflikty się zdarzają, to w tej chwili nie przybierają postaci ulicznych zamieszek, a i na stadionach jest zazwyczaj całkiem spokojnie. Jednak bywało inaczej i dużo bardziej dramatycznie. W roku 1980, w meczu o finał Pucharu Polski pomiędzy Legią Warszawa a Lechem Poznań (Legia wygrała 5:0), doszło do tak poważnych starć na stadionie i na ulicach Częstochowy, że kilkaset osób zostało rannych. Do tej pory nie wiadomo ilu było zabitych, oficjalne statystyki mówiły o jednej śmiertelnej ofierze. Co ciekawe, walki na ulicach rozpoczęły się nie w czasie meczu czy po meczu, ale jeszcze długo przed nim.

Piłka nożna klubowa: biznes warty miliardy

Ale piłka nożna to nie tylko kibicowskie emocje (zarówno te pozytywne jak i te negatywne) oraz pseudokibicowska, kryminalna patologia. Piłka nożna, to w dzisiejszych czasach przede wszystkim GIGANTYCZNE pieniądze. Pieniądze ulokowane nie tylko futbolu reprezentacyjnym, lecz w futbolu klubowym.

Do opinii publicznej dochodzą często wieści o kwotach transferowych płaconych za zawodników. W Polsce rekordowe sumy wynoszą kilka milionów euro, natomiast na zachodzie Europy przekraczają nawet sto i więcej milionów (rekord świata to transfer Brazylijczyka Neymara z FC Barcelona do Paris Saint Germain za 222 miliony euro). Nawet Robert Lewandowski i inni polscy piłkarze, grający w zachodnich klubach, na liście najbardziej dochodowych transferów znajdują się daleko poza pierwszą setką rankingu.

Aby zdać sobie sprawę, o jakich pieniądzach globalnie mówimy, warto odnotować, że wartość rynkowa każdego z siedmiu najbogatszych europejskich klubów przekracza MILIARD euro, a każdy z dziesięciu kolejnych jest wart więcej niż pół miliarda. Nie dziwne więc, że w przypadku piłki nożnej mówimy nie tylko o sporcie i zmaganiach na stadionach, ale o monstrualnym biznesie, w którym piłkarskie organizacje takie jak FIFA czy UEFA dysponują miliardami dolarów budżetu, a prezydenci tych organizacji są traktowani niczym głowy państw, nierzadko mając polityczną siłę większą niż szefowie rządów.

• Ponad miliard euro: Tyle wart jest każdy z siedmiu najbogatszych klubów w Europie.
• Ponad pół miliarda euro: To wartość każdego z dziesięciu kolejnych zespołów na liście.
• 222 miliony euro: To wciąż rekordowy transfer Neymara z FC Barcelony do Paris Saint-Germain.

Polskie kluby wstają z kolan?

Mamy piękne stadiony, mamy dość spore pieniądze, mamy silne środowisko kibiców czołowych zespołów takich jak Legia, Lech, czy Jagiellonia (wymieniając tylko te, które mają szanse grać w Europie), ale nie mieliśmy silnych klubów. Teraz to się zmienia. Zwycięstwa Legii i Jagiellonii nad czołowymi drużynami angielskimi czy hiszpańskimi, to nie jest oczywiście codzienność. Ale to się zdarza. A przestały zdarzać się wpadki typu przegranych z Islandczykami, Luksemburczykami czy Łotyszami.

Klubowa europejska piłka nożna, to jest w pewnym sensie, samograj. Im lepiej grasz, tym wyższe masz miejsce w rankingu. Z kolei im wyższe miejsce w rankingu, tym więcej zarabiasz. Im więcej zarabiasz, tym lepiej grasz itd… Świetnie z owego „samograja” skorzystali Czesi, którzy obecnie zajmują 10 miejsce w Europie, ale na których pozycję mamy już nie tylko wielką chrapkę, ale i pewne szanse.

Futbol jako wspólnota i nadzieja

Piłka nożna w cywilizowanym wydaniu, bez patologii, którymi przez dziesiątki lat obrastała, jest nie tylko ekscytującym sportem i fantastyczną rozrywką, ale również jednym z kół zamachowych gospodarki. W Polsce jest to raczej jeszcze kółeczko, a nie koło, ale z roku na rok zmierzamy ku lepszemu. Bywanie na stadionach piłkarskich staje się coraz bardziej modne i bezpieczne, a wszystkie poważne kluby mocno wspierają obecność całych rodzin na stadionach.

Wreszcie, piłka nożna przyciąga ludzi o patriotycznych poglądach, zainteresowanych historią nie tylko własnego klubu i miasta, lecz całego kraju. Na przykład kibice Legii Warszawa porządkują groby Powstańców, uczestniczą w licznych akcjach charytatywnych oraz demonstracjach z okazji ważnych historycznych wydarzeń. Prezentują niezwykłe oprawy stadionowe (słynna była oprawa pokazująca niemieckie bestialstwo w czasie II Wojny Światowej), które są potem komentowane przez media na całym świecie.

Poza tym możemy mieć nadzieję, że popularność piłki nożnej odciągnie przynajmniej część dzieciaków od konsol i komputerów. Bo chociaż granie w kolejną edycję niezwykle popularnej gry FIFA, jest fajne, to przecież nie ma jak pojedynek z żywymi ludźmi na prawdziwym boisku.

Podwórka krajów III Świata roją się od setek tysięcy młodych piłkarzy, szukających w futbolu nie tylko rywalizacji i ujścia energii, ale nadziei na lepsze życie. I chociaż, to oczywiście dobrze, że nie jesteśmy, jako państwo, w sytuacji, że dzieciaki z biednych faweli mogą się wyrwać do wielkiego świata tylko przez sukces sportowy, to jednocześnie również w Polsce mamy setki przykładów, opartych na prawdziwej pasji, futbolowych karier „od zera do bohatera”. I oby tych udanych karier było jak najwięcej!

Polecamy również: Biznes na stadionie. Miliarderzy inwestują w piłkę nożną

Po więcej ciekawostek i ważnych informacji zapraszamy na nasz kanał na YouTube