Nauka
Przebudzona czarna dziura pożarła gwiazdę. Co skrywa kosmiczny pył?
05 sierpnia 2025
Twój nos wie o Tobie więcej, niż myślisz. Naukowcy, badając 21 000 osób, nie tylko potwierdzili, że kobiety i mężczyźni genetycznie inaczej czują zapachy. Odkryli coś znacznie ważniejszego: nasz zmysł węchu może działać jak system wczesnego ostrzegania przed groźną chorobą.
Sposób, w jaki odczuwamy dany zapach, nie zależy jedynie od naszego gustu, ale także od genów. Międzynarodowy zespół badaczy kierowany przez naukowców z Uniwersytetu w Lipsku przeprowadził jak dotąd największe badanie genetyczne ludzkiego zmysłu węchu. Naukowcy z Instytutu Informatyki Medycznej, Statystyki i Epidemiologii (IMISE) zidentyfikowali siedem nowych regionów genetycznych związanych z naszą zdolnością do postrzegania zapachów.
Ten zmysł jest najmniej przebadanym przez naukowców. Ma on jednak spory potencjał, ponieważ w długoterminowej perspektywie badawczej może pomóc w lepszym zrozumieniu zaburzeń węchowych. W konsekwencji może umożliwić wcześniejsze wykrywanie chorób.
Poza tym zaburzenia węchowe znacząco pogarszają jakość życia, ale jednocześnie mogą dostarczać ważnych wskazówek dotyczących chorób podstawowych. Badanie analizowało genetyczne podstawy zmysłu węchu u ponad 21 000 Europeczyków.
W analizie eksperci położyli szczególny nacisk na różnice w węchu i identyfikacje różnych zapachów między kobietami, a mężczyznami. W tym celu naukowcy wykorzystali tak zwane ogólnogenomowe badania asocjacyjne, w których porównuje się materiał genetyczny dużej liczby osób.
Wyniki są bardzo obiecujące.
Eksperyment wykazał, że trzy nowoodkryte regiony różnią się od siebie w sposobie pracy zmysłu węchu względem płci. To oznacza, że różnice w węchu między Paniami, a Panami stały się niezbitym naukowym faktem.
„Zidentyfikowaliśmy 10 regionów genetycznych związanych ze zdolnością wykrywania specyficznych zapachów. Siedem z nich to nowe odkrycia. Trzy z tych regionów wykazują również skutki specyficzne dla płci, co oznacza, że funkcjonują inaczej u mężczyzn i kobiet” – wyjaśnia profesor Markus Scholz, główny badacz i szef Instytutu Informatyki Medycznej, Statystyki i Epidemiologii (IMISE) na Uniwersytecie w Lipsku. na łamach czasopisma Nature Communications.
Sama różnica płci to jedno. W ten sam sposób analiza pokazała, że kobiety inaczej postrzegają identyczny zapach przed i podczas ciąży. Analogiczna sytuacja ma miejsce w różnych etapach cyklu miesiączkowego.
Chcesz więcej naukowych ciekawostek? Zajrzyj na nasz kanał na YouTubie.
Eksperyment ujawnił jeszcze inny, o wiele istotniejszy, związek zmysłu węchu z rozpoznaniem choroby Alzheimera.
„Istnieje związek między ryzykiem choroby Alzheimera a zdolnością wykrywania zapachów. To wzmacnia dowody na to, że zmysł węchu, hormony płciowe i choroby neurodegeneracyjne są ze sobą powiązane” – tłumaczy Franz Förster, pierwszy autor badania i naukowiec z Wydziału Medycyny.
Obecnie trwa jeszcze większe badanie w niemieckim Instytucie badawczym w Heidelbergu, (NAKO Gesundheitsstudie), w którym uczestniczy również Uniwersytet w Lipsku. Bierze w nim udział około 200 000 osób. Naukowcy z Instytutu Informatyki Medycznej, Statystyki i Epidemiologii mają nadzieję, że wkrótce pozwoli im to na jeszcze bardziej szczegółowe zbadanie genetycznych i specyficznych dla płci różnic w zmyśle węchu.