Przełom w archeologii: tajemnica posągów Moai ujawniona po 500 latach

Aktualizacja 20 października 2025: Artykuł uzupełniony o nowe ustalenia naukowców.

Największa zagadka Pacyfiku. Jak powstały posągi Moai?

Tajemnicze posągi Moai z Wyspy Wielkanocnej od lat stanowią zagadkę. Mają ok. 500 lat, a nadal wiadomo o nich niewiele. Mierzą 10 metrów, a ważą aż 60 ton. Pomimo tych ogromnych rozmiarów setki lat temu mieszkańcom Rapa Nui udało się je przetransportować aż o 17 km. Jak to zrobili, skoro nie mieli żadnych narzędzi nowoczesnej technologii?

Teraz zespół badaczy z Uniwersytetu Binghamton i Uniwersytetu Arizona rozwikłał tę tajemnicę.

Żadnych kosmitów ani „zaginionej technologii”. Rozwiązanie było przed oczami

Eksperci przeanalizowali niemal 1000 posągów, jednak szczególną uwagę zwrócili na 62 masywne megality ustawione wzdłuż dawnych dróg – to właśnie one pomogły rozwikłać zagadkę. Badania wykazały kluczowe zmiany w budowie Moai. Jakie?

Posągi miały szeroką, półokrągłą podstawę przypominającą literę D oraz lekkie pochylenie do przodu – to wyraźna wskazówka, że mieszkańcy Rapa Nui kołysali nimi na boki i przesuwali w rytmicznym, kroczącym ruchu, dzięki czemu mogli transportować je na duże odległości bez użycia nowoczesnych narzędzi. To jednak nie zaspokoiło ciekawości badaczy – poszli o krok dalej i przeprowadzili własny eksperyment, by potwierdzić swoją teorię w praktyce.

Naukowcy zauważyli coś, co inni ignorowali

Aby sprawdzić słuszność swojej teorii, naukowcy z amerykańskich uczelni dokładnie powtórzyli to, co mieszkańcy Rapa Nui robili setki lat temu. Stworzyli własne repliki, które pozwoliły im przetestować ten sposób w praktyce.

Tajemnica posągów Moai. Naukowcy zmusili kolosy do „chodzenia”

Posłużyli się m.in. modelowaniem 3D. Tak powstały prawie identyczne posągi Moai o wadze 4,35 tony. Wykorzystano trzy liny i zaangażowano 18 osób – wszystko po to, aby spróbować przemieścić kopie posągów z Wysp Wielkanocnych. Efekt?

Wystarczyło zaledwie 40 minut, by przetransportować posąg na odległość 100 metrów. Wyniki opisane w Journal of Archaeological Science wykazały, że do przewożenia starożytnych posągów potrzebna była jedynie odrobina sprytu i umiejętności.

Wnioski z badań potwierdzają legendę przekazywaną z pokolenia na pokolenie – posągi Moai „chodziły”. Co więcej, badania rozmieszczenia tych gigantów na Wyspie Wielkanocnej rzucają nowe światło na sprawę. Ponad połowa uszkodzonych lub niedokończonych posągów znajduje się w promieniu około dwóch kilometrów od kamieniołomu Rano Raraku. To wyraźny dowód, że nie zostały tam porzucone bez powodu – po prostu przewróciły się podczas transportu.

Tajemnicze drogi. Ktoś zaprojektował je jak prowadnice

Istnieje jeszcze inna kwestia, która potwierdza analizy naukowców z USA. Trasy, przez które transportowano te masywne megality, miały aż 4,5 metra szerokości oraz lekko wklęsły profil. Co to oznacza? Taki kształt drogi idealnie ułatwiał „chodzenie” posągom – dawał im stabilność i pozwalał na kontrolowany ruch podczas transportu. 

Chcesz dowiedzieć się więcej ciekawostek historycznych? Zajrzyj na nasz kanał na YouTube.

Dzięki specyficznej budowie drogi przesuwanie posągów stawało się znacznie łatwiejsze. Co więcej, ścieżki powstawały na bieżąco, wyznaczając rytm ruchu wraz z każdym kolejnym przesunięciem posągu. Wniosek jest jasny – droga i same posągi tworzyły jedną, spójną koncepcję budowlaną, wzajemnie się uzupełniając.

Ktoś z Twoich bliskich interesuje się transportem posągów Moai? Podziel się tą ciekawostką.

Jedna zagadka rozwiązana, ale inne pytania wciąż czekają

1. Dlaczego Moai budowano akurat w tych miejscach?
   Nie ma pewności, co decydowało o lokalizacji posągów – czy były to szlaki wody, granice klanów czy miejsca kultu przodków.
2. Dlaczego wiele posągów zostało porzuconych?
   Część moai leży przewrócona lub niedokończona. Nie wiadomo, czy to efekt wojen, upadku cywilizacji, czy zmian środowiskowych.
3. Jaką funkcję naprawdę pełniły Moai?
   Przyjęto, że były symbolami przodków i władzy, ale możliwe, że miały też praktyczną rolę – np. wskazywały zasoby lub chroniły wyspę rytualnie.

Warto przeczytać: Tunele pod Europą fascynują badaczy. Wciąż kryją tajemnice

Black Friday & Cyber Monday

Black Friday przez cały listopad! -20% na cały koszyk z kodem: BLACK20
Do zobaczenia!
Księgarnia Holistic News