Zagadkowe odkrycie w Słowenii. Mury starsze niż europejskie miasta

Tajemnicze konstrukcje na słoweńskich wzgórzach

Na wapiennych wzgórzach płaskowyżu Kras na pograniczu Słowenii i Włoch archeolodzy zauważyli kamienne budowle, ciągnące się przez wiele kilometrów. Szczegółowych danych na temat tych dziwnych konstrukcji dostarczył laserowy skan obszaru, którego dokonali badacze z Uniwersytetu w Lublanie i Instytutu Ochrony Dziedzictwa Kulturowego Słowenii. Wyniki ich badań znajdziemy w czasopiśmie PNAS.

Laserowy skan ujawnia ukryte mury z epoki brązu

Każda z budowli ma podobny kształt: dwa kamienne mury od 1 do 1,5 metra wysokości, zbiegające się na okrągłym placu, również otoczonym murem, zwykle mieszczącym się pod naturalnym urwiskiem. Najkrótsze konstrukcje miały 530 metrów, najdłuższe ciągnęły się nawet przez 3,5 km.

Do czego służyły i dlaczego niedawno podobne odkrycie opisano w Andach, a jeszcze wcześniej w Arabii Saudyjskiej, Uzbekistanie czy Jordanii? Czyżby prehistoryczni Słoweńcy konsultowali swoje architektoniczne pomysły z dawnymi Inkami lub Arabami? 

Zdumiewające przeznaczenie. Pułapki na zwierzęta

Okazuje się, że odpowiedź jest prosta. Budowle z Krasu to pomysłowe pułapki na zwierzęta. Najprawdopodobniej używano ich do łapania jeleni. Struktury wykorzystują naturalną topografię – grzebienie, doliny, zagłębienia krasowe. Mury prowadzą zwierzęta w dół, ku coraz węższej przestrzeni, subtelnie wykorzystując mikrorzeźbę terenu.

Polowania na skalę jakiej nikt się nie spodziewał

Analiza widoczności pokazała, że końcowa pułapka pozostawała niewidoczna aż do ostatnich 20 metrów. Dopiero wtedy ukazywał się wąski korytarz kończący się przepaścią. Dla jeleni szlachetnych – dominującego gatunku łownego w regionie – była to śmiertelna zasadzka.

Pierwsze takie budowle w Europie. Archeolodzy są zaskoczeni

Odkrycie jest sensacyjne, bo do tej pory takie obiekty znano tylko z pustyń Azji i Afryki, niedawno odkryto je w Andach. Ze względu na kształt i miejsce występowania nazywa się je pustynnymi latawcami. W Europie miały nie występować. Archeolodzy zakładali, że tutejsze społeczności myśliwskie działały w mniejszej skali, bez monumentalnej infrastruktury. Teraz wiemy, że był to błąd.

Starsze niż wiele europejskich miast

Datowanie radiowęglowe materiału znalezionego wewnątrz struktur sugeruje, że porzucono je przed późną epoką brązu (ok. 1500 r. p.n.e.), czyli prawdopodobnie powstały jeszcze wcześniej. Ich budowa była przedsięwzięciem na miarę współczesnych projektów infrastrukturalnych.

Nawet przy założeniu, że przy konstrukcjach pracowało 40 osób po dwie godziny dziennie, ukończenie największej struktury zajęłoby prawie dwa miesiące. A to tylko sam proces budowy – nie licząc planowania, transportu kamieni i późniejszej konserwacji.

Budowa wymagała planowania i setek godzin pracy

Budowa takich obiektów wymagała nie tylko siły roboczej, ale przede wszystkim szczegółowej znajomości zwierzęcych szlaków i sezonowych migracji. To dowód na istnienie społeczności zdolnych do planowania w dużej skali, mobilizacji setek ludzi i zarządzania nadwyżkami żywności. Masowe polowania generowały bowiem ogromne ilości mięsa, które trzeba było przetworzyć, skonsumować lub zachować.

Czy takie struktury mogły istnieć w innych częściach Europy?

A co z podobnymi konstrukcjami w innych częściach świata? Międzykontynentalna komunikacja prehistorycznych ludów raczej nie wchodziła w grę. Doszło tu do zjawiska, które antropolodzy nazywają konwergencją kulturową. Na czym ono polega?

Choć mieszkańcy danych regionów nie mają ze sobą kontaktu, wpadają na takie same lub podobne pomysły jeśli chodzi o rozwiązania technologiczne. Innym przykładem konwergencji kulturowej są budowle podobne kształtem do piramid, obecne zarówno w dawnym Egipcie, jak i wznoszone przez rdzennych mieszkańców obu Ameryk.

Życie prehistorycznych ludów w Europie – jak wyglądało?

To niejedyne odkrycia archeologiczne, które dostarczają nam wiedzy o życiu naszych przodków w Europie.

Czy pierwsi Europejczycy tworzyli malowidła jaskiniowe?

• Tak – w Lascaux i Chauvet (Francja) powstały realistyczne obrazy zwierząt sprzed 17–30 tys. lat, malowane pigmentami i dmuchaną farbą.

W jaki sposób neolityczni rolnicy używali mleka?

• W ceramice z epoki neolitu odkryto tłuszcze mleczne, co dowodzi, że ludzie przetwarzali mleko już 6,5 tys. lat temu. Wytwarzano z niego masło i sery.

Czy ludy prehistoryczne handlowały na duże odległości?

• Tak – obsydian i bursztyn z północy Europy trafiały setki kilometrów dalej, nawet do rejonu Morza Śródziemnego.

Więcej o człowieku – tym dawnym i współczesnym – dowiesz się z naszego kanału na YouTube:

Dowiedz się więcej o najnowszych odkryciach archeologicznych: Pod wodą odkryto starożytny port. To tam może spoczywać Kleopatra

Black Friday & Cyber Monday

Black Friday przez cały listopad! -20% na cały koszyk z kodem: BLACK20
Do zobaczenia!
Księgarnia Holistic News