Nauka
Serce ma swój „mózg”. Naukowcy badają jego rolę i funkcje
20 grudnia 2024
Słowo „miłość” ma dla nas niezliczoną liczbę znaczeń i kontekstów. Dla jednych jest związana z seksem, dla innych z rodzicielstwem. Jeszcze inni kojarzą ją z miłością do natury. Badania pokazują jednak, że nie sposób pominąć uczucia, jakie łączy kobietę i mężczyznę, choć wiele osób wiąże to bardziej z chemią niż z wyższym stanem uniesienia. Przeprowadzone niedawno kompleksowe obrazowanie mózgu rzuca nowe światło na to, dlaczego używamy tego samego słowa w odniesieniu do tak różnorodnego zbioru ludzkich doświadczeń i uczuć.
Naukowcy z Uniwersytetu Aalto w fińskim mieście Espoo wykorzystali rezonans magnetyczny do pomiaru aktywności mózgu. Uczestnicy badania analizowali krótkie historie związane z sześcioma różnymi rodzajami miłości.
„Widzisz swoje nowo narodzone dziecko po raz pierwszy. Jest ono małe, zdrowe. Zdajesz sobie sprawę, że jest to największy cud twojego życia”.
Powyższe stwierdzenie było jednym z wielu prostych scenariuszy przedstawionych pięćdziesięciu pięciu rodzicom. Osoby te same określiły się jako żyjące w kochającym związku.
„Nasze badanie daje kompleksowy obraz aktywności mózgu związanej z różnymi rodzajami miłości. Dzięki temu dowiedzieliśmy się, w jakich miejscach naszego mózgu powstaje to uczucie. Dzieje się to w podstawie mózgu, w linii środkowej czoła oraz w połączeniach skroniowo-ciemieniowych po bokach tyłu głowy” – mówi Pärttyli Rinne, filozof i badacz, który koordynował badanie.
Polecamy: Nieskończona moc miłości: jak rodzicielstwo wpływa na nasze życie?
Miłość do własnych dzieci generowała najbardziej intensywną aktywność mózgu, tuż za nią plasowała się ta romantyczna.
„W miłości rodzicielskiej nastąpiła aktywacja głęboko w mózgowym układzie nagrody, w obszarze prążkowia. Nie zaobserwowano tego w przypadku żadnego innego rodzaju miłości” – dodaje Rinne.
Miłosne odczucia do romantycznych partnerów, przyjaciół, nieznajomych, zwierząt domowych i natury również była częścią badania. Wyniki opublikowano w czasopiśmie Cerebral Cortex. Według badań, na aktywność mózgu wpływa nie tylko bliskość obiektu naszych westchnień, ale także to, czy jest to człowiek, inny gatunek, czy natura. Nic dziwnego, że współczująca miłość do nieznajomych była mniej satysfakcjonująca i powodowała mniejszą aktywację mózgu niż w bliskich związkach.
Tymczasem silne uczucia do natury aktywowały układ nagrody i wizualne obszary mózgu, ale nie społeczne. Największym zaskoczeniem dla naukowców było to, że obszary mózgu związane z miłosnymi odczuciami między ludźmi okazały się bardzo podobne. Różnice polegały głównie na intensywności aktywności. Wszystkie rodzaje miłości interpersonalnej aktywowały obszary związane z poznaniem społecznym, w przeciwieństwie do miłości do zwierząt domowych lub natury, z jednym wyjątkiem.
Reakcje mózgu badanych na stwierdzenia takie jak poniższe pokazywały, czy dzielili swoje życie z futrzanym przyjacielem:
„Jesteś w domu, wylegujesz się na kanapie, a twój kot podchodzi do ciebie. Kot zwija się obok ciebie i mruczy sennie”.
Naukowcy obserwowali aktywację poszczególnych obszarów mózgu za pomocą neutralnych historii, takich jak patrzenie przez okno autobusu czy roztargnienie podczas mycia zębów. Po wysłuchaniu „historii miłosnej” w wykonaniu profesjonalnego aktora uczestnicy zostali poproszeni o wyobrażenie sobie każdej emocji przez dziesięć sekund.
To nie była pierwsza próba odnalezienia „miejsca” miłości przez Rinne i jego zespół. W skład wchodzili badacze: Juha Lahnakoski, Heini Saarimäki, Mikke Tavast, Mikko Sams i Linda Henriksson. Grupa przeprowadziła szereg badań mających na celu pogłębienie naszej wiedzy na temat ludzkich emocji.
Naukowcy opublikowali rok temu badania mapujące cielesne doświadczenia związane z miłością. Przy czym wcześniejsze badania wykazały również, że najsilniejsze fizyczne doświadczenia miłości były związane z bliskimi relacjami międzyludzkimi. Zrozumienie mechanizmów miłości może pomóc w prowadzeniu filozoficznych dyskusji na temat natury miłości, świadomości i więzi międzyludzkich. Badacze mają również nadzieję, że ich praca przyczyni się do poprawy interwencji w zakresie zdrowia psychicznego w przypadku zaburzeń przywiązania, depresji lub problemów w związkach.
Polecamy: Miłość i mózg: tajemnice namiętności, intymności i zobowiązania