Humanizm
Zagadki umysłu. Możliwe, że Twój przyjaciel to zombie
12 października 2024
Józef Piłsudski stwierdził, że „Ten, kto nie szanuje i nie ceni swej przeszłości, nie jest godzien szacunku teraźniejszości ani prawa do przyszłości”. W kontekście niedawnej 105. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości, zdanie to nabiera głębszego sensu, ponieważ próbuje wyjaśnić znaczenie nauki historii.
Edukacja historyczna stanowi wyzwanie dla nauczycieli, którzy muszą przekonać uczniów, że historia jest istotna. Jeśli chcemy, aby młodzi ludzie potrafili oddzielić opinie od faktów i wyrobić sobie własne zdanie na dany temat, muszą mieć możliwość zgłębiania dziejów swojego narodu.
Jedno z wielu twierdzeń na temat przydatności tego przedmiotu głosi, że uczymy się historii po to, aby unikać błędów poprzednich pokoleń. Trudno nie zgodzić się z taką retoryką, aczkolwiek nie jest to jedyny powód, dla którego warto poświęcić się zgłębianiu losów własnego narodu.
Zobacz też:
Pedagodzy zdają sobie sprawę, jak ważne jest poznawanie własnych dziejów jako formy utrwalania tożsamości i przynależności do ojczystego kraju. Uczniowie muszą zrozumieć, że nauka ta nie ogranicza się wyłącznie do zapamiętywania dat. Konieczne jest wyjaśnienie przyczyn i skutków omawianych wydarzeń. Zapamiętanie dat rozbiorów Polski samo w sobie nie jest najważniejsze. Konieczne jest dokładne wyjaśnienie, jak doszło do tego, że Polska na 120 lat zniknęła z mapy Europy. Równie istotne jest znalezienie odpowiedniego odniesienia do współczesności, aby uświadomić młodemu pokoleniu, że „historia lubi się powtarzać”. Nauka historii Polski często pomija pozytywne aspekty losów ojczyzny. W kontekście rozbiorów warto uświadomić uczniom, że gdyby nie wysiłek kilku pokoleń naszych przodków, dzisiaj nie byłoby Polaków jako narodu.
Uczniowie potrzebują nabyć umiejętność krytycznego myślenia, aby móc analizować takie wydarzenia i umieścić je w szerszym kontekście. Dzięki temu będą mogli zaangażować się w debaty na temat sprawiedliwości społecznej i docenić, dlaczego dla Polaków wolność ma szczególne znaczenie.
Wiedza historyczna kształtuje również relacje między sąsiadującymi narodami. Przykładem są stosunki między Polakami a Ukraińcami w kontekście rzezi wołyńskiej. Brak odpowiedniej wiedzy na temat przyczyn tego wydarzenia powoduje narastanie niechęci wśród Polaków względem Ukraińców. Dlatego edukacja powinna wspierać krytyczne myślenie i umiejętność wnioskowania na podstawie źródeł.
Nauka historii własnego kraju wzmacnia poczucie przynależności narodowej. Bez tego narażamy się na ponowne zniknięcie z map świata. Różnica polega na tym, że zaniedbanie nauki historii może być bezpowrotne. Jeśli uciskany naród zna swój język i historię, to szansa na przetrwanie jest duża. Jeśli natomiast na własne życzenie porzucamy poznawanie swojej przeszłości, to stajemy się pozbawioną kolorytu masą, która idealnie wtapia się w ramy współczesności, pozbawiając się przy tym własnej tożsamości. Porzucenie nauki o własnej przeszłości skazuje więc społeczeństwo i cały naród na zapomnienie i przejście na przysłowiowy „śmietnik historii”.
To może cię również zainteresować: