Gdy pada gol, mózg kibica szaleje. To nas uzależnia

Emocje kibica a mózg. Co robią z nami mecze?

Czy kibicowanie może zmieniać ludzi? Gdy mąż Marty zabrał swoją mamę na wspólne wyjście na mecz, kobieta nie była zadowolona. Jej humor jeszcze się pogorszył, gdy w pierwszych minutach spotkania rywale jej ukochanego klubu strzelili gola.

Jednak kiedy padł celny strzał na drugą bramkę i ulubiona drużyna Marty wyrównała wynik, w przypływie euforii kobieta uściskała nielubianą teściową. To niejedyny taki przypadek. Miliony kibiców na całym świecie, na stadionach i przed telewizorami, potrafią w reakcji na gol zachowywać się w sposób, o którym jeszcze chwilę wcześniej nawet by nie pomyśleli. Dlaczego tak się dzieje?

Zeskanowali mózgi kibiców

Sprawdzić to postanowił dr Francisco Zamorano z Uniwersytetu San Sebastian. Wraz ze swoim zespołem przez trzy lata skanował mózgi 60 kibiców dwóch rywalizujących ze sobą klubów z Chile. Uczestnicy oglądali 63 sekwencje bramek, a rezonans magnetyczny rejestrował każdą zmianę w ich głowach. Wyniki badań ukazały się niedawno w czasopiśmie Radiology. Co z nich wynika?

Strzał na bramkę i ośrodek nagrody

Gdy ulubiona drużyna strzelała gola rywalowi, w mózgach kibiców następowała prawdziwa erupcja aktywności w układzie nagrody. Zaczynały działać te same obszary, które reagują na dobre jedzenie, seks czy narkotyki. Pozytywne emocje związane z piłką nożną po prostu uzależniają.

Aktywność tego obszaru była większa, gdy gol padał na bramkę drużyny, wobec której klub ma tradycję rywalizacji. Podkreśla to rolę kibicowania w umacnianiu się poczucia identyfikacji z drużyną i jej kibicami.

Utrata gola powoduje utratę kontroli

Jeszcze ciekawsze okazało się to, co dzieje się po stracie bramki na rzecz znienawidzonego przeciwnika. Badacze zaobserwowali stłumienie aktywności w obszarze grzbietowej części kory zakrętu obręczy (dACC). To miejsce w mózgu działa trochę jak hamulec ręczny w samochodzie – w normalnych warunkach pilnuje, aby człowiek nie zachowywał się zbyt impulsywnie.

Im wyższy był poziom fanatycznego oddania drużynie, tym gorzej ten obszar działał po utracie gola. Poza tym w sytuacji tej aktywowała się również sieć mentalizacji, czyli obszary odpowiedzialne za zrozumienie sytuacji. Trochę jakby mózg nie mógł uwierzyć w stratę bramki i próbował ją racjonalnie wyjaśnić.

Od stadionu do Kapitolu

Zamorano nie ukrywa: badanie kibiców futbolu to etyczny i bezpieczny sposób na zrozumienie fanatyzmu w ogóle.

„Ten sam sygnał neuronowy – wzmocnienie nagrody, osłabienie kontroli pod wpływem rywalizacji – prawdopodobnie uogólnia się poza sportem na konflikty polityczne i religijne” – ostrzega naukowiec.

Jako przykład podaje szturm na Kapitol w USA z 6 stycznia 2021 roku.

„Uczestnicy wykazywali klasyczne oznaki zaburzonej kontroli poznawczej, dokładnie takie, jakie nasze badanie wykazało w obniżonej aktywacji dACC” – mówi badacz.

Jak uspokoić emocje kibica? Mózg potrzebuje chwili

Wykryta przez badaczy z Chile aktywność mózgu w kontekście oglądania meczu jest generalnie nieszkodliwa. Jednak w sytuacjach politycznych czy religijnych może doprowadzić do zwiększenia polaryzacji, a nawet przemocy. Czy da się temu zaradzić?

Według dr. Zamorano „krótkie ochłonięcie lub usunięcie bodźców może pozwolić systemowi kontrolnemu dACC odzyskać sprawność”. Przerwa, chwila oddechu, odsunięcie się od źródła emocji – to może wystarczyć, by system hamulcowy mózgu ponownie się włączył. Warto o tym pamiętać, nie tylko w przypływie piłkarskich emocji.

Kim naprawdę są kibice i jakie wartości wyznają? Dowiesz się tego na naszym kanale na YouTube:

Sprawdź też artykuł: Krew, kibice i pieniądze. Jacek Piekara o prawdziwym obliczu futbolu

Black Friday & Cyber Monday

Black Friday przez cały listopad! -20% na cały koszyk z kodem: BLACK20
Do zobaczenia!
Księgarnia Holistic News