Nauka
Na tropie życia w kosmosie. Nowe odkrycie astrofizyków
02 grudnia 2024
Dorastanie z młodszym rodzeństwem może być trudne, szczególnie gdy różnica wieku jest znacząca. To niegdyś rzadkie zjawisko staje się coraz bardziej powszechne. Od 1967 do 2017 roku średni czas między narodzinami rodzeństwa wzrósł o około dziewięć miesięcy, osiągając średnio ponad cztery lata. To wpływa na dynamikę relacji rodzeństwa, przekształcając rywalizację o uwagę rodziców w bardziej mentorujące relacje.
Zmiana ta jest postrzegana jako efekt ewolucji struktury rodziny, choć jej przyczyny są złożone. Christine Schwartz, profesor socjologii na Uniwersytecie Wisconsin w Madison, współautorka badania z 2020 roku wskazuje, że część tego zjawiska można przypisać zmianom partnerów, co wydłuża okres między narodzinami o 1,6 roku. Zauważa, że rodzice bez wyższego wykształcenia częściej mają dzieci z różnymi partnerami.
Zobacz też:
Inne czynniki to chociażby dostępna szeroko od lat 60. antykoncepcja, która pozwoliła kobietom na kontrolowanie momentu posiadania kolejnych dzieci. Nie bez znaczenia są też wysokie koszty utrzymania najmłodszych, co skłania rodziców do opóźniania kolejnych narodzin. Dodatkowo współczesny spadek wskaźnika dzietności umożliwia rodzicom większą elastyczność w planowaniu rodziny.
Badania wykazują, że większe różnice wiekowe między rodzeństwem mogą przynieść korzyści, takie jak zwiększona uwaga i lepsze warunki finansowe. To może przekładać się na lepsze wyniki w nauce. Niemniej jednak większe różnice wiekowe pomiędzy rodzeństwem mają także swoje negatywne aspekty, takie jak mniejsza skłonność do dzielenia się i do współpracy.
Rosnąca różnica wiekowa między rodzeństwem jest zjawiskiem złożonym, z korzyściami i wyzwaniami. O ile może sprzyjać indywidualnemu rozwojowi, o tyle może również wpływać na umiejętność nawiązywania bliskich relacji i współpracy.
W 1967 roku, kiedy rozpoczynało się badanie Schwartz, przeciętna kobieta w USA rodziła 2,6 dziecka. Obecnie liczba ta zmniejszyła się do 1,7 dziecka, co świadczy o większej elastyczności w planowaniu rodziny w ramach ograniczonego okresu rozrodczego, zwłaszcza gdy rodzice dążą do mniejszej liczby potomstwa.
Decyzje dotyczące przerw między narodzinami dzieci zaczynają wpływać na jedne z najważniejszych relacji w naszym życiu. Badania analizujące skutki znacznej różnicy wiekowej między rodzeństwem wskazują, że może to wpływać na wyniki testów szkolnych oraz cechy osobowości, zależnie od odstępu czasowego. Badanie przeprowadzone w 2012 roku wykazało, że wyniki testów starszego rodzeństwa poprawiały się w miarę zwiększania się różnicy wieku z kolejnym dzieckiem.
Duża różnica wiekowa ma też konsekwencje wykraczające poza edukację. Dzieci, między którymi jest znaczna różnica, rzadziej rywalizują między sobą, a częściej są gotowe słuchać się nawzajem. Badanie z 1973 roku wykazało, że młodsze rodzeństwo chętniej słucha starszego o cztery lata, niż starszego tylko o dwa lata. Nowe badania łączą też większą różnicę wieku z lepszą zdolnością do rozwiązywania konfliktów.
Rosnąca różnica wieku między rodzeństwem nie musi mieć wyłącznie pozytywnych konsekwencji. Dzieci pochodzące z rodzin, gdzie rodzice się rozwiedli lub są różni, mogą napotykać specyficzne problemy, takie jak dzielona opieka czy wyzwania związane z rozwodem, niezależnie od wieku swojego rodzeństwa. Spory między rodzeństwem mogą jednak okazać się cenną lekcją współpracy i umiejętności dzielenia się.
Ostatnie badania pokazały, że dzieci mające rodzeństwo starsze lub młodsze o ponad trzy lata rzadziej dzieliły się słodyczami z bliskim przyjacielem, w porównaniu do tych, których rodzeństwo jest w podobnym wieku.
„Dostęp do zasobów może mieć różnorodne skutki” – zauważył Powell. „Może to wzmocnić poczucie własnej wartości, ale jednocześnie ograniczać naukę dzielenia się z innymi”
– dodał.
To może cię również zainteresować: