Nauka
Problemy ze skupieniem u dzieci? Zobacz, co dzieje się później
26 sierpnia 2025
Każdy zna poranki, w których umysł odmawia posłuszeństwa. Zamiast walczyć z kawą i zmęczeniem, naukowcy wskazują prosty sposób na uruchomienie mózgu i ochronę go na lata
To, że nasz organizm o poranku potrzebuje czasu na rozruch, jest normalne. Noc jest momentem odpoczynku i regeneracji. Nasze ciało spowalnia wszelkie możliwe procesy i bezpośrednio po pobudce potrzebuje chwili, aby znowu je rozpędzić. Dzięki odpowiednim nawykom możemy jednak to rozpędzenie przyspieszyć. Co zrobić, jeśli czujesz poranne zmęczenie, a musisz zabrać się do obowiązków związanych z domem, nauką czy pracą?
Dbanie o poziom energii o poranku warto zacząć już poprzedniego wieczora, kładąc się wcześniej spać. Odpowiednia ilość snu pomaga szybciej rozruszać nasz organizm w pierwszych godzinach dnia. Dobrym pomysłem mogą być również ćwiczenia – zarówno fizyczne, jak i umysłowe. Krótka gimnastyka, krzyżówka lub sudoku rozwiązane do porannej kawy – dzięki tym nawykom pozbycie się porannego zmęczenia po pobudce też powinno być łatwiejsze. Nie zawsze jednak mamy okazję się wyspać, a zmieszczenie porannych ćwiczeń w pospiesznym poranku też nie jest proste. Na pomoc ze zmęczeniem zaraz po przebudzeniu przychodzi nam jednak inny bohater – śniadanie.
Jak wynika z badania przeprowadzonego dla Nestlé w 2022 roku, co dziesiąty Polak je śniadanie „nieregularnie, rzadko lub wcale”. W przypadku Amerykanów jest to aż 15 proc. Lekarze i naukowcy wprost przyznają: to błąd. „Najlepsza rada: nigdy nie pomijaj śniadania” – mówi na łamach portalu Parade dr Gary Wenk z Uniwersytetu Stanowego w Ohio.
Neurolog dr Pamela Youssed dodaje: „Wiele badań analizowało wpływ pomijania śniadania na funkcje poznawcze oraz pamięć krótko- i długotrwałą. Choć nie ustalono jednoznacznego związku przyczynowego, teorie sugerują, że mózg potrzebuje paliwa, aby prawidłowo funkcjonować, a pomijanie śniadania może wpływać na zużycie energii w mózgu, co prowadzi do negatywnych skutków dla pamięci krótkotrwałej”.
W badaniu przeprowadzonym przez naukowców z chińskiego Narodowego Centrum Zdrowia i Żywienia, 264 osoby w wieku od 25 do 45 lat poproszono o wykonanie prostych testów kognitywnych. Osoby, które tego dnia zjadły śniadanie, wypadły w eksperymencie zdecydowanie lepiej niż te, które pominęły pierwszy posiłek dnia. Badanych jedzących śniadanie podzielono ponadto na dwie dodatkowe grupy, z których jedna pożywiła się pełnowartościowym posiłkiem, a druga śniadaniem o niskiej wartości odżywczej. Ci, którym podano mniej zdrowe śniadanie, gorzej radzili sobie na testach.
Zapraszamy na nasz kanał na YouTube:
Oczywiście każdy z nas chce jak najszybciej być w pełni sił umysłowych od samego rana. Okazuje się jednak, że codzienne pożywne śniadania może mieć znacznie bardziej długoterminowe skutki niż tylko dobre samopoczucie danego dnia. Według analizy przeprowadzonej przez badaczy z Uniwersytetu Osakijskiego w Japonii, osoby, które pomijają śniadania, mają zwiększone ryzyko demencji w podeszłym wieku. Ponadto częściej chorują na cukrzyce.
Co najlepiej jeść na śniadanie? W rozmowie z Parade dr Youssef poleca dietę śródziemnomorską lub dietę DASH (plan żywieniowy zaprojektowany w celu obniżenia ciśnienia krwi, opiera się na owocach, warzywach, produktach pełnoziarnistych i chudych białkach). Dr Wenk z kolei zwraca uwagę, że niektóre składniki odżywcze działające pozytywnie w krótkim terminie, niekoniecznie sprawdzą się jako regularny element diety. „Różne produkty spożywcze wpływają na nas w różny sposób. Mamy szybko działające substancje, takie jak kofeina, cukier czy czekolada, które mogą poprawiać wydajność, ale nie sprawiają, że stajemy się mądrzejsi. Istnieje istotna różnica między zwiększeniem wydajności a zwiększeniem inteligencji” – podkreśla badacz.
Więcej o tym, jaki posiłek jest najlepszy o poranku, pisaliśmy w artykule „Zjedzenie niezdrowego śniadania dla organizmu jest jak niezjedzenie go wcale”.