Humanizm
Rynek pracy: te umiejętności znaczą więcej niż dyplom
13 marca 2025
Urazy głowy mogą być jedną z przyczyn alzheimera
Przyczyny alzheimera mogą być zaskakujące, a jednym z czynników ryzyka są urazy głowy, szczególnie wśród sportowców. Naukowcy z uniwersytetów Tufts i Oxford w USA lepiej poznali mechanizm tego zjawiska. Ich badanie, opublikowane w Science Signalling, może pomóc w opracowaniu leków przeciwwirusowych, a tym samym spowolnić rozwój chorób neurodegeneracyjnych.
Wspomniani naukowcy w swoim eksperymencie wykorzystali komórki macierzyste, które przekształcili w organoidy – tzw. „mózgi w naczyniu”. Stworzone przez nich miniaturowe modele mózgu o szerokości 6 mm umieszczono w gąbczastej strukturze, co umożliwiło rozwój sieci komunikujących się neuronów.
Aby lepiej zrozumieć przyczyny alzheimera, naukowcy poddali mini-mózgi dwóm rodzajom wstrząsów. Pierwszy z nich to pojedyncze, silne uderzenie symulujące ciężki uraz, a drugi – seria łagodniejszych wstrząsów, przypominających powtarzające się kontuzje. Ten eksperyment pokazał, że powtarzające się uderzenia aktywowały uśpionego wirusa HSV-1. W rezultacie doszło do nagromadzenia płytek amyloidowych i splątków białka tau – kluczowych markerów choroby alzheimera. Co więcej, w organoidach wolnych od wirusa nie zaobserwowano tych zmian.
„To otwiera pytanie, czy leki przeciwwirusowe lub przeciwzapalne mogą być skuteczne jako wczesna terapia po urazie głowy, pomagając zahamować aktywację HSV-1 i zmniejszyć ryzyko alzheimera” – powiedziała Dana Cairns, kierująca badaniami w Tufts w wypowiedzi dla Financial Times.
Drugie badanie skupiło się na analizie interakcji między wirusem HSV-1 a białkami tau, aby lepiej zrozumieć jego wpływ na rozwój choroby Alzheimera.
Polecamy: WHO zmienia definicje. Nie będzie płci biologicznej, tylko „odczuwalna”
Wirus opryszczki a przyczyny alzheimera
Ale to nie koniec ważnych badań w kwestii przyczyn alzheimera. Otóż i inne eksperymenty na organoidach mózgowych, opublikowane w Cell Reports przez naukowców z USA i Izraela, wykazały, że infekcja wirusem opryszczki przyspiesza powstawanie białka tau. To toksyczna substancja związana z chorobą Alzheimera i innymi schorzeniami neurodegeneracyjnymi.
Profesor Ruth Itzhaki z Oxford’s Institute of Population Ageing, współpracująca z zespołem z Tufts, podkreśla, że najnowsze badania potwierdzają udział wirusów w wielu przypadkach demencji. Jej zdaniem, wirusy nie niszczą neuronów bezpośrednio, lecz wywołują zapalną reakcję układu odpornościowego, która prowadzi do uszkodzeń w mózgu.
Choroba Alzheimera to globalny problem
Według Światowej Organizacji Zdrowia, na demencję cierpi ponad 55 milionów ludzi na świecie. Na dodatek każdego roku diagnozuje się prawie 10 milionów nowych przypadków. Najczęstszą jej postacią jest choroba Alzheimera, która odpowiada za 60–70 procent zachorowań.
W tym kontekście ważne są również dane o obecności w populacji czynników, które mogą przyczyniać się do alzheimera. A wirus opryszczki pospolitej typu 1 (HSV-1) występuje u około 80 procent dorosłych. Może być obecny zarówno w postaci aktywnej infekcji, jak i w stanie uśpienia. Z kolei aż 95 procent ludzi jest nosicielami pokrewnego wirusa ospy wietrznej i półpaśca, który może doprowadzić do reakcji organizmu prowadzące do rozwoju choroby Alzeimera.
Nowe nadzieje na leczenie
Julia Dudley, szefowa strategii badawczej w Alzheimer’s Research UK, skomentowała wyniki najnowszych badań. Stwierdziła, że dostarczają one nowego wglądu w to, jak wirus opryszczki może wpływać na wczesne stadia choroby Alzheimera. Może to następować poprzez oddziaływanie na układ odpornościowy mózgu.
Podkreśliła także, że badania wskazują na nowe możliwości leczenia. Mogą obejmować stosowanie leków skierowanych przeciwko wirusom lub zmniejszanie szkodliwego stanu zapalnego w mózgu. Organizacja Alzheimer’s Research UK nie brała udziału w tych badaniach.
Z kolei analiza opublikowana w lipcu 2024 roku wykazała interesującą zależność. Otóż osoby zaszczepione przeciw półpaścowi szczepionką Shingrix były znacznie mniej narażone na rozwój chorób neurodegeneracyjnych, w tym alzheimera.
Czy to oznacza, że naukowcy są bliscy opracowania szczepionki na chorobę Alzheimera? Być może, ale na ostateczne wnioski potrzebne są dalsze badania.
Polecamy: Internet może zmieniać mózg. Naukowcy nie mają wątpliwości
Uważasz, że poruszamy ciekawe tematy?
Sprawdź, czego możesz spodziewać się w trakcie spotkania z nami na żywo. Już 5 kwietnia w Bielsku-Białej kolejna edycja konferencji Holistic Talk.
Organizowane przez redakcję Holistic News wydarzenie to możliwość wysłuchania wystąpień ze sceny. Mówcami edycji 2025 roku będą m.in.: dr Monika Wasilewska (psycholog), dr Tomasz Witkowski (psycholog), Marcin Możdżonek (sportowiec i myśliwy), Jacek Piekara (pisarz) i wielu innych. Pełny program znajdziesz TUTAJ.
Tylko do 20 marca bilety w wyjątkowej cenie 129 zł. Z kodem: HNHT2 czytelnicy Holistic News otrzymują dodatkowo 33% zniżki od aktualnej ceny.
Do zobaczenia w Cavatina Hall w Bielsku-Białej!
Redakcja Holistic News
