Przywróćmy muzykę w szkołach

Uniwersytet Południowej Kalifornii (USC) przeprowadził badania mające na celu sprawdzić, jaki jest wpływ edukacji muzycznej na rozwój dzieci i młodzieży. Wyniki pokazały, że nauka muzyki — nawet na podstawowym poziomie — ma większe oddziaływanie na uczniów, niż się wcześniej wydawało. Dotychczas naukowcy sądzili, że przyczynia się ona wyłącznie do powstawania nowych połączeń nerwowych w mózgach. 

Kalifornia zwiększa fundusze na muzykę 

Badanie było prowadzone przez profesor Beatriz Ilari z USC. Publikacja wyników zbiegła się w czasie z decyzją władz stanu Kalifornia, które zdecydowały się zwiększyć fundusze na edukację muzyczną w szkołach.

Naukowcy sprawdzili wpływ muzyki na „pozytywny rozwój młodzieży„, czyli miarę mocnych stron nastolatków i ich potencjału do wniesienia wkładu w społeczeństwo. Badacze uwzględnili również miary dotyczące więzi szkolnej i oczekiwań co do przyszłości.   

Wiemy, że pandemia zebrała żniwo na zdrowiu psychicznym uczniów. Wiele narracji o stratach w nauce, które pojawiły się od początku pandemii, maluje ponury obraz tego, co niektórzy nazywają straconym pokoleniem. Muzyka może być aktywnością, która pomoże uczniom rozwinąć umiejętności i kompetencje, przepracować emocje, zaangażować się w pracę nad tożsamością i wzmocnić połączenia ze szkołą i społecznością.

— powiedziała prof. Ilari.

W trakcie badania naukowcy przeprowadzali anonimowe ankiety wśród 120 uczniów z 52 gimnazjów w Los Angeles. Badacze pytali o kluczowe aspekty takie jak rozwijanie kompetencji oraz pewności siebie. Doskonalenie tylko tych dwóch cech zmniejsza skłonność do podejmowania ryzykownych zachowań w wieku dorosłym. Uczeń, który rozwija w sobie wiarę we własną osobę, będzie miał w przyszłości lepszy wkład w społeczeństwo, niż jego leniwy kolega. 

Efekty muzykowania

Badanie pokazało, że dzieci i młodzież, która rozpoczęła edukację muzyczną przed 8. rokiem życia, była bardziej pozytywnie nastawiona do swojej przyszłości. Młodsi uczniowie uzyskiwali lepsze wyniki w podstawowych aspektach pozytywnego rozwoju młodzieży. Oprócz odpowiadania na pytania uczniowie brali udział także w pozaszkolnych zajęciach muzycznych przy pomocy programu Virtual Middle School Music Enrichment (VMSME). Program był pomocny szczególnie osobom pochodzącym z mniej zamożnych rodzin, których nie stać na indywidualne lekcje. 

Poprzez rozszerzenie dostępu do instrumentów i zajęć muzycznych dla uczniów z obszarów o niskim statusie społeczno-ekonomicznym — populacji, która często jest pomijana w szkolnych programach muzycznych — VMSME przyczynił się do demokratyzacji edukacji muzycznej

— powiedziała Ilari.

Efekty edukacji muzycznej należy również rozpatrywać z punktu widzenia funkcjonowania mózgu. Nauka gry na instrumencie sprawia, że aktywuje się kora motoryczna. Szwedzcy badacze dowiedli z kolei, że mózgi muzyków posiadają większą warstwę osłonki mielinowej. Pełni ona funkcję ochronną i bez niej prawidłowe funkcjonowanie mózgu jest niemożliwe. Co ciekawe, jej grubość jest proporcjonalna do liczby godzin spędzonych na ćwiczeniu gry na instrumencie. 

Nauka gry ma także wpływ na poprawę umiejętności przyswajania wiedzy. „Wykorzystanie muzyki w trakcie uczenia się umożliwia przyswojenie sześćdziesięciu procent materiału w ciągu pięciu procent czasu zużywanego podczas stosowania metod tradycyjnych” – czytamy w książce „Psychodydaktyka muzyczna. Zarys problematyki”.

Interdyscyplinarność 

Muzyka jest przedmiotem, którego potencjał drzemie we wszechstronności. Trening mózgu poprzez naukę gry na instrumencie rozwija zdolności poznawcze, które są kluczowe dla funkcjonowania w szkole i poza nią. Dzieci, które uczą się muzyki, unikają zatem degradacji umysłowej. Poznawanie melodii daje możliwość nabycia umiejętności analitycznych. Młodzież, która na co dzień ma styczność z muzyką, słucha jej w sposób bardziej złożony, dostrzegając ukryte połączenia i elementy, które składają się w całości na utwór. 

Rozwijanie gry na instrumencie poprawia także zdolności manualne. We współczesnym świecie, w którym ekran dotykowy zastępuje praktycznie każde narzędzie, zasługują one na szczególną uwagę. Ich doskonalenie poprzez muzykę, sprawia, że dziecko w przyszłości zachowa naturalne predyspozycje. 

Nie można również zapomnieć o wspólnym muzykowaniu. Rozwija ono współpracę oraz koncentrację. Gra w zespole z innymi uczniami wymaga bowiem skupienia się nie tylko na sobie, ale także i na grze kolegów i koleżanek. Wówczas współpraca jest najbardziej owocna i przyniesie pozytywny efekt w przyszłości. 

Wnioski

Zarówno badanie wykonane przez naukowców z Kalifornii, jak i innych, udowadnia, że nie powinniśmy zapomnieć o muzyce w szkole. Nauka gry na instrumencie, zapisu nutowego czy kształcenie słuchu, dają wszechstronne możliwości pozwalające uczniom na pozytywny rozwój. Dzisiaj jest nieco zapomniana i w ławach szkolnych trudno szukać przyszłych wirtuozów fortepianu, skrzypiec, gitary i innych. Nadszedł czas, żeby to zmienić.

Może cię również zainteresować: