Nauka
Roboty sprzątające AI i ChatGPT. Sztuczna inteligencja na co dzień
20 listopada 2024
Błędne przekonanie o tym, że wygrana na loterii często rujnuje życie, jest powszechne. Dlaczego jesteśmy skłonni wierzyć w taki scenariusz? Mamy trzy odpowiedzi.
Zobacz też:
Wygrana na loterii jest szkodliwa?
Po pierwsze media. Bardzo chętnie opisują historie zwycięzców loterii, którzy źle skończyli. Rzeczywiście, niektórzy zwycięzcy bankrutują, a inni żałują, że kiedykolwiek wygrali. Te historie są szeroko nagłaśniane. Artykuły z chwytliwymi nagłówkami, takimi jak „Tragiczne historie najbardziej pechowych zwycięzców loterii” (TIME Magazine), „Skarbiec przerażająco smutnych historii zwycięzców lotto” (The Atlantic) i „Pech wygranej” (The New York Times) przyciągają uwagę. Chętnie czytamy takie historie, ponieważ wizja nieszczęśliwych zwycięzców jest intrygująca i niebanalna. Lubimy myśleć, że pieniądze nie dają szczęścia. Chociaż takie artykuły potrafią pobudzać wyobraźnię, to badania pokazują, że nie opisują wiernie rzeczywistości.
Nasze błędne przekonania wynikają również z często cytowanej statystyki, według której 70 proc. zwycięzców loterii bankrutuje w ciągu kilku lat po wygranej. Była ona tak często powtarzana, że została zaakceptowana jako fakt mimo tego, że niewiele ma wspólnego z prawdą. Po raz pierwszy zaprezentowano ją podczas sympozjum w 2001 roku na temat wpływu wygranych finansowych. Przytoczył ją jeden z ekspertów, a media szybko ją rozpowszechniły. Mechanizm był podobny: chcemy myśleć, że pieniądze nie przynoszą szczęścia.
Trzeci powód naszych przekonań to badanie z 1978 roku, które porównywało poziom szczęścia zwycięzców loterii, niedawno sparaliżowanych ofiar wypadków i grupy kontrolnej. Odkryto, że zwycięzcy loterii byli szczęśliwsi, ale nie o wiele bardziej niż grupa kontrolna. Z kolei ofiary wypadków, choć mniej szczęśliwe, nie były tak niezadowolone, jak można by się spodziewać. To badanie jest często cytowane jako dowód na to, że dostosowujemy się do zmian w naszym życiu i wracamy do naszego bazowego poziomu szczęścia, niezależnie od tego, co się dzieje.
Jednak dwa główne problemy z wyciąganiem wniosków z tego badania to:
- Naukowcy nie stwierdzili, że zwycięzcy loterii byli mniej szczęśliwi; wręcz przeciwnie, byli szczęśliwsi.
- Badanie to opierało się na niewielkiej próbie – tylko 29 ofiar wypadków, 22 zwycięzców loterii i 22 członków grupy kontrolnej, co czyni wnioski niepewnymi.
Wygrana na loterii to pozytywne doświadczenie
Dwa najnowsze badania potwierdzają tezę, że wygrana na loterii jest zazwyczaj korzystna dla zwycięzcy. Pierwsze badanie, przeprowadzone w 2019 roku przez naukowców z Uniwersytetu Warwick i Uniwersytetu w Zurychu, wykorzystało dane z „Niemieckiego Panelu Społeczno-Ekonomicznego”, obejmujące 15 tys. gospodarstw domowych. Skupiono się na 617 z nich, których członkowie wygrali znaczną kwotę, Odkryto, że wygrana poprawiła ogólną satysfakcję z życia zwycięzców, a im większa wygrana, tym większy był pozytywny efekt.
Drugie badanie przeprowadzone w 2020 roku przez naukowców ze Szwecji i USA. Objęło ono 3 tys. szwedzkich zwycięzców loterii i wykazało, że doświadczyli oni trwałego wzrostu ogólnej satysfakcji z życia, który utrzymywał się przez ponad dekadę. Nie znaleziono dowodów na to, że zwycięzcy roztrwonili swoje wygrane na ekstrawaganckie zakupy. Raczej wydawali pieniądze powoli, przez wiele lat, nie rezygnując z pracy, za to pracując mniej, co zwiększało jakość ich czasu wolnego i ogólne samopoczucie.
Te badania potwierdzają, że wygrana na loterii jest zazwyczaj wspaniałym doświadczeniem. Historie ludzi, których życie zostało zrujnowane przez wygraną, nie są reprezentatywne dla większości. Możemy zatem spokojnie kupować losy. W przypadku wygranej mamy wielkie szanse na to, że wpłynie to pozytywnie na nasze życie.
To może cię również zainteresować:
