Ćwiczenie pamięci. Jakie techniki pomogą Ci poprawić zdolność zapamiętywania?

Pamięć pamięci nierówna

Mamy tendencję do oceniania ludzkiej pamięci jako dobrej lub złej. Możesz jednak znać kogoś, kto ma fatalną pamięć do imion i twarzy, ale świetnie radzi sobie z nauką języków obcych. Ktoś inny może doskonale pamiętać szczegóły z przeszłości, ale mieć trudności z zapamiętywaniem numerów telefonów. Te pozorne sprzeczności wynikają ze złożoności naszych wspomnień.

W rzeczywistości pamięć składa się z różnych systemów, struktur i mechanizmów neurobiologicznych. Różnią się one w zależności od tego, czego i jak się uczymy. Na przykład nauka nowego języka nie angażuje tych samych procesów mózgowych co przyswajanie informacji naukowych. To sprawia, że trudno jest uogólnić, która strategia pamięciowa jest najbardziej skuteczna w środowisku edukacyjnym.

Polecamy: Anendofazja, czyli brak wewnętrznego głosu ma negatywny wpływ na pamięć

Najlepsze techniki na ćwiczenie pamięci

Badania nad ekspertami w dziedzinie pamięci (ludźmi, którzy potrafią zapamiętać ogromne ilości informacji) wykazały, że za różnice w zdolnościach pamięciowych nie odpowiada wyłącznie genetyka. Ludzie mogą rozwinąć wyjątkową zdolność zapamiętywania, stosując odpowiednie ćwiczenia.

Najpopularniejszą metodą jest mnemotechnika. Polega ona na zapamiętywaniu informacji za pomocą skojarzeń, rymów, obrazów, akronimów lub innych technik wspomagających pamięć. Pozwala to połączyć nową wiedzę z czymś już znanym.

Inną metodą jest tzw. metoda loci. Polega na kojarzeniu rzeczy do zapamiętania z konkretnymi miejscami. Na przykład można zapamiętać listę zakupów, wyobrażając sobie trasę do pracy i „rozmieszczając” przedmioty z listy w różnych miejscach po drodze. Aby je sobie przypomnieć, należy mentalnie odtworzyć tę trasę. Dane z neuroobrazowania pokazują, że podczas zadań zapamiętywania eksperci mają większą aktywność w obszarach mózgu odpowiedzialnych za przetwarzanie środowisk przestrzennych.

Polecamy: HOLISTIC TALK: Czym jest prawda dla mózgu? To dlatego fakty nas nie przekonują? (Marcin P. Stopa)

Proces zapamiętywania

Szkolenie i regularne ćwiczenia są niezbędne do utrzymania sprawnej pamięci. Badania wskazują, że można przeszkolić kogoś w zakresie strategii pamięciowych, co pozwala zapamiętać np. 67 890 cyfr liczby Pi. Takie umiejętności można wykorzystać do poprawy procesu uczenia się. Jednak mnemotechniki mają ograniczone zastosowanie w codziennym życiu. W szkole pomagają w zapamiętywaniu planet czy pierwiastków chemicznych, ale nie nadają się do nauki bardziej złożonych zagadnień. Dlatego warto poznać inne sposoby na zapamiętywanie.

Tworzenie pamięci rozpoczyna się, gdy mózg rejestruje informację, a następnie ją kataloguje i koduje. Wiadomo, że najważniejszym czynnikiem w uczeniu się nie jest sama chęć nauki, lecz to, co robimy z otrzymanymi informacjami. W procesie zapamiętywania złożonych danych musimy stosować strategie podobne do mnemotechnik – powiązać nową wiedzę z tym, co już znamy.

Zapamiętanie daty wyboru pierwszego prezydenta USA będzie łatwiejsze, jeśli odniesiemy ją do czegoś, co już wiemy, np. rewolucji francuskiej. Naukowcy nazywają to kodowaniem semantycznym. Proces odzyskiwania wspomnień jest równie ważny jak ich kodowanie. Często znamy jakieś informacje, ale nie potrafimy ich sobie przypomnieć.

Aby trening pamięci był skuteczny, musimy przechowywać „klucze”, które pozwolą na łatwy dostęp do wspomnień, wraz z samą informacją. Regularna praktyka jest niezbędna, aby proces zapamiętywania przebiegał szybciej i sprawniej.

Ćwiczenia na pamięć w szkole

W szkołach najskuteczniejszą metodą nie jest samo nauczanie technik zapamiętywania, lecz pomaganie uczniom w zrozumieniu, jak działa ich pamięć. Im więcej wiedzy już posiadają i im dłużej ćwiczą skuteczne strategie zapamiętywania, tym łatwiej przyswajają nową wiedzę. Ważne jest również nauczenie uczniów, które strategie są najbardziej efektywne w odniesieniu do różnych treści i form ocen, oraz elastyczne stosowanie tych metod.

Polecamy: Kłopoty z pamięcią – dlaczego nasze wspomnienia są wybiórcze?