Nauka
Ziemia straciła siostrę. Badanie Wenus dowodzi, że nie jest podobna
17 grudnia 2024
Sfera (Sphere), która ostatecznie otworzyła swoje podwoje w Las Vegas pod koniec września 2023 roku, jest czymś, czego ludzkość wcześniej nie widziała. Zewnętrzna część tego budynku w kształcie kuli to gigantyczny wyświetlacz. Wewnątrz znajduje się wewnętrzny ekran LED o rozdzielczości 16K z funkcjami dotykowymi i dźwiękowymi.
Po kilku latach warty 2,3 miliarda dolarów obiekt został otwarty 29 września 2023 koncertem U2, który pokazał możliwości tego futurystycznego budynku. Budowla zarówno z zewnątrz, jak i od środka, wygląda oszałamiająco, wyróżniając się nawet w wypełnionym mnóstwem ekstrawaganckich i kiczowatych gmachów w Las Vegas. Czy wielka kula zwiastuje nowe podejście do architektury? Jeśli na świecie powstaną kolejne równie nietuzinkowych konstrukcje wypełnione elektroniką, to artyści będą musieli nauczyć się korzystać z ich potencjału.
Oprócz materiałów, takich jak stal i beton, projekt wymagał ogromnej precyzji. Miliony paneli LED należało z ogromną precyzją. Natomiast głośniki rozmieszczono tak, aby zapewniały doskonały dźwięk i nie zasłaniały przy tym ekranu.
Projektowałem stadiony olimpijskie, piłkarskie i wielofunkcyjne areny. Zdobywa się wtedy bagaż doświadczeń. Sfera w Las Vegas powstała wskutek inspiracji własnymi dokonaniami
Sfera w Las Vegas może dać początek podobnym konstrukcjom. Krytyk architektury z Uniwersytetu Yale, Christopher Hawthorne, napisał w „New York Timesie”, że budynek pokazuje, że tradycyjna architektura może adaptować cyfrowe rozwiązania. Według Joshuy Vermilliona profesora architektury na Uniwersytecie Stanowym w Las Vegas projektowanie nowych budynków będzie wymagało stosowania infrastruktury cyfrowej.
Co to oznacza dla miast? Myślę, że podnosi to poprzeczkę w kwestii tego, jak będą wyglądały budynki i przestrzeń publiczna pomiędzy nimi
zauważył Vermillion.
Oprócz statusu Sfery jako cudu architektury, jej cyfrowa powierzchnia zewnętrzna może być jednym z największych płócien, jakie kiedykolwiek powstało. Pierwszym artystą, którego dzieło pojawiło się na zewnętrznej kopule był Refik Anadol. Wykorzystał to miejsce do stworzenia „rzeźby danych” opartej na sztucznej inteligencji, inspirowanej kosmosem i naturą. Praca jest wyświetlana na ponad milionie krążków zaopatrzonych w dziesiątki diod LED emitujących setki milionów kolorów.
Sfera to również przestrzeń reklamowa, którą posłużono się do promocji gry wideo Mortal Kombat 1. Następna była wizualizacja koncertu U2, która powstała m.in. dzięki Brianowi Eno, Esowi Devlinowi i Marco Brambilli. Ten ostatni pracował również render Elvisa towarzyszący piosence „Even better than the real thing”, która była odtwarzana w środku kuli.
Pracowałem już nad kilkoma dość ambitnymi projektami. Ten był czterokrotnie bardziej zaawansowany technicznie
stwierdził Brambilla w wywiadzie dla magazynu „Billboard”.
Innym przykładem jest projekt Darrena Aaronofsky’ego o nazwie „Pocztówka z Ziemi”. To wciągający film, który łączy science fiction i dokument przyrodniczy, który niebawem będzie wyświetlany wewnątrz Sfery.
Dla niektórych Sfera może mieć sens jako nowatorskie budynek pasujący do Las Vegas. Inni niekoniecznie są przekonani, że projekt stał się nową formą sztuki. Dziennikarze „New York Timesa” zauważyli, że czasami ekrany mogą wywoływać chorobę morską. W Sferze jest podobno pomieszczenie dla osób, które uległy nadmiernemu pobudzeniu przez bodźce wzrokowe.
Pojawiają się kolejne obiekcje wobec tego budynku. W Londynie, gdzie ma powstać kolejny taki obiekt, mieszkańcy podobno martwią się zanieczyszczeniem światłem. Istnieją obawy, że sfery mogą negatywnie wpływać na życie zwierząt.
Funkcjonowanie fauny i flory opiera się na rytmie dnia i nocy. W ten sposób przyroda reguluje wszelkiego rodzaju zachowania podtrzymujące życie. Obejmuje to sen, jedzenie, ukrywanie się przed drapieżnikami i rozmnażanie. Sztuczne światło zakłóca te zachowania
ostrzega Kevin Houser, inżynier z Uniwersytetu Stanowego w Oregonie, który koncentruje się na źródłach światła i projektowaniu oświetlenia.
Zobacz też:
Plany właścicieli Sfery są ambitne. Może to być jeden z najdroższych obiektów, jakie kiedykolwiek zbudowano, choć może pomieścić tylko o połowę mniej osób niż stadion Yankee. Bilety na koncert U2 kosztowały ponad tysiąc dolarów. Nie wiadomo, czy przyszłe występy będą równie lukratywne. Bilety na „Sphere Experience”, pokaz filmu „Pocztówka z Ziemi”, zaczynają się od około 50 dolarów.
Ale to od widzów będzie zależeć, czy miejsce odniesie sukces: ustanowienia nowego medium, z odmiennymi doświadczeniami na żywo.
Bez wątpienia umiejscowienie Sfery w Las Vegas nie jest przypadkowe. Miasto, w którym można zobaczyć wieżę Eiffla, przepłynąć kanałami Wenecji czy zamieszkać w piramidzie, jest idealnym miejscem na tego typu nowinki. Wydaje się, że widzów nie zabraknie.
To może cię również zainteresować: