Polskie satelity eksplorują kosmos

Z każdym kolejnym rokiem polscy naukowcy coraz bardziej umacniają swoją pozycję w dziele badania kosmosu. Najnowsze osiągnięcie w „wyścigu do gwiazd” to satelita skonstruowany w Krakowie

Satelita KRAKsat zbudowany przez studentów z Akademii Górniczo-Hutniczej i Uniwersytetu Jagiellońskiego to sześcian o wymiarach 10x10x10 cm i wadze 1 kg. Będzie to pierwszy polski satelita, który w kwietniu dotrze na Międzynarodową Stację Kosmiczną. Głównym źródłem zasilania KRAKsata są panele słoneczne. Celem misji jest przetestowanie nowego systemu sterowania nanosatelitami. Ferrofluidowe koło zamachowe, które ma zastąpić obecny system, oparte jest na koncepcji użycia płynnego magnezu jako głównego źródła ruchu.

Ferrofluid umieszczono w specjalnym zbiorniku, wokół którego zainstalowano osiem elektromagnesów. Zmieniające się pole magnetyczne wprawi płyn w ruch, co umożliwi zmianę położenia satelity. System ma także umożliwić wyhamowanie ruchu obrotowego satelitów, powstającego w momencie wypuszczania tych urządzeń w przestrzeń kosmiczną. W rezultacie zminimalizowana zostanie możliwość uszkodzenia delikatnych urządzeń pomiarowych.

KRAKsat to kolejny polski satelita wystrzelony w przestrzeń kosmiczną. Pierwszym był skonstruowany przez studentów Politechniki Warszawskiej PW-Sat, umieszczony na orbicie okołoziemskiej w 2012 r. przez rakietę Vega. Celem PW-Sat było przetestowanie elastycznych ogniw fotowoltaicznych oraz systemu deorbitacji, który – w zamyśle jego twórców – miał pomóc w ściąganiu z orbity nieaktywnych satelitów. Misja zakończyła się jednak niepowodzeniem z uwagi na niedobór energii.

Warszawscy studenci, w ramach misji PW-Sat, pozwolili sobie na umieszczenie w transmisjach dość luźnych i żartobliwych komunikatów w rodzaju: „TED BY SKIK SKA AND CBK WARNING MULTIPLE ALIEN CONTACTS DETECTED PROTOSS MOTHERSHIP PRESENT ATMOSPHERE INCINERATION IMMINENT RESISTANCE IS FUTILE LONG LIVE DR KUREK”.

Studenci Politechniki Warszawskiej kontynuowali swoją pracę i skonstruowali kolejnego satelitę – PW-Sat2. Urządzenie zostało wyniesione w kosmos w grudniu 2018 r. na pokładzie rakiety Falcon 9 należącej do amerykańskiej firmy SpaceX. Oprócz ponownego przetestowania systemu deorbitacji, głównym celem misji jest wykształcenie nowej kadry inżynierów kosmicznych. Obecnie przy misji pracuje ok. 30 osób.

Drugim satelitą, który został zbudowany w Polsce, był Lem. W kosmos został wystrzelony w 2013 r. w ramach programu BRITE, w którym uczestniczyły Kanada, Austria i Polska. Celem programu była obserwacja gwiazd gorętszych od Słońca. Dzięki umieszczonym na orbicie nanosatelitom dokonano obserwacji 10 razy dokładniejszych niż przez teleskopy zlokalizowane na Ziemi. Drugim polskim satelitą wystrzelonym w ramach programu BRITE był Heweliusz, którego wyniesiono w kosmos w 2014 r.

U progu XXI w. wydawało się, że udział Polski w podboju kosmosu to – w najlepszym razie – prognoza z gatunku science fiction. Tymczasem zaledwie kilkanaście lat później okazało się, że polscy naukowcy mogą wnieść znaczący wkład w eksplorację przestrzeni kosmicznej. Misja KRAKsata, która rozpocznie się już za dwa miesiące, pokazuje, że nie jest to ich ostatnie słowo.