Ciekawe konsekwencje odstawienia mediów społecznościowych

Niklas Ihssen, profesor psychologii na Uniwersytecie Durham w Wielkiej Brytanii, podaje przykłady badań sugerujących, iż powstrzymanie się od korzystania z mediów społecznościowych może poprawić nastrój i samopoczucie. Inne analizy dowodzą natomiast, że odejście od ekranów może wywołać zespół odstawienny.

Badanie cyfrowego detoksu

Dwóch psychologów Niklas Ihssen i Michael Wadsley, przeprowadziło eksperyment mający na celu zidentyfikowanie wpływu rezygnacji z mediów społecznościowych na użytkownika. W tym celu poprosili 51 studentów o zaprzestanie korzystania z social mediów na tydzień. Badani mieli przez cały czas dostęp do platform takich jak Facebook, Instagram etc. Specjalne oprogramowanie rejestrowało, ile czasu uczestnicy spędzili na różnych platformach społecznościowych. Osoby biorące udział wypełniały również ankiety dotyczące swojego samopoczucia.

Zobacz też:

Badacze poszukiwali w odpowiedziach uczestników objawów abstynencji, podobnych do tych występujących w zaburzeniach związanych z używaniem substancji narkotycznych. Aż 87 proc. uczestników nie było w stanie całkowicie zrezygnować z mediów społecznościowych, ale zmniejszyli oni czas korzystania z trzech, czterech godzin dziennie do 30 minut.

Spodziewalibyśmy się, że po pewnym czasie chęć sięgnięcia po media społecznościowe u studentów wzrośnie. Jednak zarówno w czasie użytkowania, jak i w wynikach ankiet przeprowadzonych wśród uczestników, skutki odstawienia nie pojawiły się

– podsumował Ihssen.

Niespodziewane skutki odstawienia

Ostatecznie badanie to nie rozstrzyga kwestii, czy media społecznościowe uzależniają. Aby badacze mogli się zrozumieć w tej sprawie, muszą używać tych samych miar, metod i definicji. Jedno z badań z 2021 roku wykazało, że w 55 artykułach naukowych na temat uzależnienia od mediów społecznościowych użyto 25 różnych teorii i modeli. 

Wcześniejsze badania sugerowały, że media społecznościowe mogą uzależniać tak samo jak substancje chemiczne. Dla naukowców zaskoczeniem był nie tylko brak twardych dowodów na pojawienie się zespołu odstawiennego wśród badanych. Również to, że rezygnacja z Facebooka i innych platform nie stanowiła tak dużego problemu, jak się spodziewali przed eksperymentem. Po tygodniu od porzucenia social mediów uczestnicy odczuwali mniej negatywnych uczuć. Naukowców zaskoczył fakt, że osoby biorące udział w badaniu rzadziej odczuwały pozytywne emocje, były mniej znudzone w ciągu dnia i czuły się mniej samotne niż wcześniej.

Media społecznościowe nie uzależniają?

Według Ihssena i Wadsleya ograniczenie czasu spędzanego w mediach społecznościowych ma zarówno negatywny, jak i pozytywny wpływ na psychikę człowieka.

Nasze badanie wskazuje, że powstrzymywanie się od korzystania z mediów społecznościowych nie wywiera istotnego wpływu na reakcje afektywne, lub motywacyjne

– donoszą badacze w czasopiśmie „PLoS ONE”. 

Co istotne, naukowcom nie udało się potwierdzić, że intensywne korzystanie z mediów społecznościowych prowadzi do efektów podobnych do odstawienia substancji chemicznych. Sugeruje to, że rezygnacja z internetowych platform może mieć niewielkie znaczenie w przypadku rozpoznania nałogowego korzystania z mediów społecznościowych.

Jeżeli uczestnicy eksperymentu nie mieli poczucia odstawienia, to być może media społecznościowe nie uzależniają? Być może mechanizm, który odpowiada za popadanie w nałóg, jest inny dla substancji chemicznych i serwisów typu Facebook czy TikTok?

To może cię również zainteresować: