USA ponownie dołączają do UNESCO. Miłość -nienawiść trwa

Stany Zjednoczony wystąpiły z UNESCO (ang. United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization) 1 stycznia 2019 roku. Proces wycofania tego kraju z wyspecjalizowanej komórki Organizacji Narodów Zjednoczonych do spraw Oświaty, Nauki i Kultury trwał ponad rok i był spowodowany zarzutami ze strony Waszyngtonu, który oskarżał organizację o antyizraelskie stanowisko. Dlaczego USA zdecydowały się ponownie przystąpić do organizacji, którą wcześniej potępiały?

Koniec pieniędzy w USA?

Odejście USA miało miejsce podczas prezydentury Donalda Trumpa. Jednak kraj już w 2011 roku, zaprzestał finansowania organizacji. Nastąpiło to w reakcji na przyznanie Palestynie pełnego członkostwa przez UNESCO. Przepisy uchwalone w latach 90. XX wieku zabraniały USA uczestniczenia w organizacjach ONZ, które uznawały Palestynę za pełnoprawnego członka. W 2011 roku Steven Erlanger i Scott Sayare z „New York Timesa” informowali, że składki USA stanowiły wtedy 22 proc. rocznego budżetu organizacji. Wystąpienie Stanów Zjednoczonych poważnie uszczupliło budżet tej instytucji.

W przeszłości relacje Waszyngtonu z UNESCO były burzliwe. W 1984 roku prezydent USA Ronald Reagan uznał, że instytucja ta była skorumpowana i wykazywała stronniczość wobec Związku Radzieckiego. Minęło prawie dwadzieścia lat, zanim kraj ponownie przystąpił do UNESCO. Odbyło się to za czasów prezydenta George’a W. Busha w 2003 roku. Teraz sytuacja się powtarza.

Kilka miesięcy temu, sekretarz stanu USA, Antony Blinken, przedstawił w Kongresie argumenty przemawiające za ponownym przystąpieniem kraju do organizacji. Administracja Joe Bidena zobowiązała się przekazać 150 milionów dolarów na rzecz UNESCO i spłacić zaległości z lat 2011–2017 w wysokości ponad 600 milionów dolarów. Według Agence France-Presse (AFP), Blinken powiedział komisji senackiej, że Stany Zjednoczone ponownie przystępują do UNESCO „nie jako prezent dla tej instytucji, ale dlatego, że sprawy, które są tam omawiane, naprawdę mają znaczenie”. Wskazał przykłady, takie jak prace organizacji nad zasadami, normami i standardami dotyczącymi sztucznej inteligencji, i stwierdził, że USA chcą być aktywnie zaangażowane w te działania.

Zobacz również:

Kto za kto przeciw?

Większość członków ONZ opowiedziała się za przywróceniem członkostwa USA w UNESCO, jednak dziesięć krajów, w tym Rosja, Korea Północna, Palestyna, Białoruś, Chiny, Erytrea, Indonezja, Iran, Nikaragua i Syria, wyraziło sprzeciw.

Jeden z niezidentyfikowanych dyplomatów z Korei Północnej powiedział AFP:

Stany Zjednoczone wycofały się już dwukrotnie. Nie jesteśmy pewni, ile jeszcze razy będziemy musieli je przyjmować z powrotem

Co to jest UNESCO?

Instytucja ta została założona wraz z Organizacją Narodów Zjednoczonych w 1945 roku. Ta agencja, z siedzibą we Francji, jest znana ze swojej listy światowego dziedzictwa oraz działań mających na celu ochronę miejsc historycznych na całym świecie. Ponadto wspiera działania mające na celu upowszechnienie oświaty ze szczególnym naciskiem na jej wysoki poziom. Instytucja ta wspiera także przedsięwzięcia badawcze, kulturalne i edukacyjne. Ważnym elementem działań UNESCO jest promocja wolności słowa poprzez przyznawaną od 1997 roku nagrodę „Wolności prasy”.

Pod auspicjami tej instytucji działa również Międzynarodowe Centrum Badań nad Sztuczną Inteligencją. W 2021 wydało ono dokument „Zalecenie UNESCO w sprawie etyki sztucznej inteligencji”. Jest to pierwszy instrument prawny o globalnym zasięgu, dotyczący tej problematyki. Jego wdrażanie pozwala na poszerzenie potencjału w zakresie opracowywania krajowych reguł dotyczących AI.

Jak widać, UNESCO zajmuje się kwestiami, które w najbliższych latach będą kluczowe dla rozwoju sztucznej inteligencji. Ponowne członkostwo daje USA możliwość uczestniczenia w pracach nad prawem dotyczącym AI.

Źródła:

1. Christopher Parker, „Smithsonian”, „The United States Is Rejoining UNESCO”, 2023
2. „UNESCO”, „The United States becomes the 194th Member State of UNESCO”, 2023

Może cię również zainteresować: