Nowe prawo pozwoli Saudyjkom na samodzielne podróże

Władze Arabii Saudyjskiej wprowadziły zmiany w tzw. systemie opieki, dzięki którym kobiety nie będą potrzebowały już zgody mężczyzny na zagraniczne wyjazdy. Nowe prawo wejdzie w życie z końcem sierpnia

Nowe przepisy przewidują, że kobiety po ukończeniu 21 lat będą mogły otrzymywać paszport i podróżować bez konieczności wyrażenia zgody przez mężczyznę. Zniesiony został także obowiązek obecności mężczyzny w czasie takich wyjazdów. Oprócz tego kobiety będą mogły również zgłosić w urzędzie narodziny swojego dziecka, do czego prawo miał dotąd tylko mężczyzna. Saudyjki będą mogły zarejestrować się samodzielnie jako osoby współprowadzące gospodarstwo domowe, co – teoretycznie – powinno podnieść ich status społeczny.

Początek historycznych zmian?

Zmiany zostaną wprowadzone także w prawie pracy. Pracodawcy nie będą mogli zwolnić pracownicy, która jest w ciąży lub na urlopie macierzyńskim. Ponadto w dekrecie podkreślono, że wszyscy obywatele są równi, niezależnie m.in. od płci czy wieku. Celem tego zapisu jest to, by firmy zatrudniające kobiety nie wymagały od nich przedstawienia zgody męskiego członka rodziny na podjęcie zatrudnienia.

Kolejne zmiany prawne mające przyczynić się do zaprzestania praktyk dyskryminujących kobiety, są częścią dłuższego procesu. We wrześniu 2017 r. władze wydały dekret umożliwiający kobietom prowadzenie samochodów, a w styczniu 2018 r. Saudyjki zostały dopuszczone do kibicowania podczas trzech meczów na stadionie.

Organizacje broniące praw człowieka przypominają jednak, że mimo stopniowego wprowadzania zmian, niektóre aktywistki walczące o prawa kobiet nadal są przetrzymywane w areszcie. Podnoszony jest także argument, że zmiany następują zbyt wolno i zbyt późno, nie dotyczą one także wszystkich aspektów życia. Kobieta nadal będzie musiała uzyskać zgodę męskiego członka rodziny np. w przypadku, gdy z powodu przemocy domowej chciałaby zamieszkać w ośrodku wsparcia dla ofiar tego typu agresji.

Zmiana sytuacji kobiet w innych krajach muzułmańskich

Kroki na rzecz podniesienia statusu kobiet w konserwatywnych krajach muzułmańskich wdrażane są wyjątkowo ostrożnie, ale sytuacja jednak zaczyna się zmieniać. Na przykład w Pakistanie w 2016 r. usunięto lukę prawną, z której mogły skorzystać osoby dokonujące tzw. zabójstwa honorowego. Luka ta pozwalała na całkowite uniknięcie kary, jeśli rodzina ofiary przebaczyła zabójcy, podczas gdy nowe prawo przewiduje obligatoryjną karę dożywocia, a sprawca – dzięki przebaczeniu – może uniknąć jedynie kary śmierci.

Rok później w Jordanii zniesiono prawo, które wcześniej pozwalało gwałcicielowi na uniknięcie kary, jeśli ten zdecydował się poślubić swoją ofiarę, natomiast w Tunezji wprowadzono zapisy pozwalające kobietom na małżeństwo z mężczyzną, który nie jest wyznawcą islamu.

W Maroku w 2018 r. weszło natomiast w życie prawo kryminalizujące przymusowe małżeństwa oraz napastowanie seksualne w miejscach publicznych. Według badań przeprowadzonych przez marokański rząd aż 63 proc. kobiet w wieku 18–65 lat padło ofiarą tego typu przemocy. Rok wcześniej zabroniono produkcji, sprzedaży oraz reklamowania burki.

Źródła: Human Rights Watch, Al Jazeera, BBC, Independent, Vox, New York Times