Badanie przeprowadzone w 2023 roku przez europejskich naukowców wykazało, że człowiek może wyczuć zapach strachu lub niepokoju u innych ludzi. Z kolei chińscy uczeni udowodnili, że osoby z lepszym węchem mają więcej przyjaciół.

Niewidoczny język zapachów

Ludzie do niedawna lekceważyli znaczenie zapachów. Nawet Karol Darwin twierdził, że zmysł węchu jest „niezwykle mało przydatny”. Według Bettiny Pause, psychologa biologicznego z Uniwersytetu Heinricha Heinego w Düsseldorfie, jednym z powodów może być to, że odczuwanie zapachów i łączenie ich z emocjami innych odbywa się nieświadomie.

Zobacz też:

Jednak ludzie wydają się być w stanie wyczuć zapach ciała innej osoby. Jedno z badań wykazało, że po uściśnięciu dłoni osobom tej samej płci, ludzie odruchowo wąchali swoją prawą dłoń ponad dwa razy częściej niż przed powitaniem. Wąchając zapach ciała otaczających nas osób odbieramy całkiem sporo informacji. Możemy rozpoznać naszych krewnych, powiedzieć, kto jest genetycznie z nami spokrewniony i wskazać potencjalnych przyjaciół.

Co ciekawe, mamy tendencję do wybierania znajomych, którzy są genetycznie podobni do nas i mają podobny zapach ciała. W jednym z badań większość nowych matek była w stanie zidentyfikować swoje dziecko po jego zapachu, już po spędzeniu wspólnie zaledwie 10 minut. Także noworodki są w stanie rozpoznać swoją matkę.

Jak zapachy wpływają na nasze wybory?

Tymczasem dorośli ludzie potrafią dopasować pary identycznych bliźniąt, nawet jeśli rodzeństwo mieszka oddzielnie. W badaniu z 2022 roku naukowcy z Instytutu Nauki Weizmanna zdołali przewidzieć, którzy ochotnicy połączą się ze sobą, wykorzystując węch. Uczeni odkryli, że ludzie, którzy pachnieli podobnie do siebie, częściej ze sobą rozmawiali oraz zgłaszali, że czuli „chemię”. Jest to zgodne z wcześniejszymi badaniami pokazującymi, że podświadomie wybieramy przyjaciół, którzy mają podobne geny do nas.

Co więcej, również nastrój nie pozostaje bez wpływu na zapach. W jednym z eksperymentów przeprowadzonych w Holandii ochotnicy oglądali wesołe filmy, trzymając pod pachami chłonne wkładki. Później, gdy inna grupa je wąchała, pomiary aktywności mięśni twarzy wykazały, że ich nastrój również się poprawił. Jednak nie tylko pozytywne uczucia mogą być przekazywane poprzez zapach ciała. Badanie przeprowadzone w 2020 roku przez Pause i współpracowników wykazało, że mózgi kobiet reagowały silniej, gdy te wąchały pot mężczyzn, którzy grali w agresywną grę rywalizacyjną. W przypadku zapachu mężczyzn, którzy spędzali czas na spokojnej grze, reakcja była słabsza. Kobiety były szczególnie wrażliwe również na zapachy sygnalizujące męski niepokój.

Niepokój jest sygnałem dla kobiet, że mężczyzna potrzebuje pomocy

– mówi Pause.

Zdaniem uczonej może to wyjaśniać, dlaczego kobiety wydają się bardziej wyczulone na zapach niepokoju. Historycznie, w trudnych sytuacjach, to kobiety opiekowały się młodymi i słabszymi osobnikami z grupy. Takie powiązania ewolucyjne mogą również tłumaczyć, dlaczego kobiety z bardziej wyczulonymi nosami osiągają lepsze wyniki w testach empatii.

Czy zapachy mogą kształtować nasze relacje?

Wrażliwy nos wydaje się być atutem, który poprawia nasze życie społeczne. Ci, którzy potrafili lepiej rozróżniać codzienne zapachy, zgłaszali również mniejszą samotność. Tak wynika z badania przeprowadzonego w 2020 roku na 221 ochotnikach.

W innych eksperymentach osoby z lepszym zmysłem węchu miały większą sieć społeczną i więcej przyjaciół, a także częściej się z nimi spotykały. Również funkcjonalny rezonans magnetyczny mózgu ujawnił, że te same obwody mózgowe mogą być zaangażowane zarówno w nasz zmysł węchu, jak i wielkość naszego kręgu społecznego. Naukowcy dopiero zaczynają określać, które substancje chemiczne mogą być odpowiedzialne za wpływ na więzi społeczne. Jedną z takich cząsteczek może być heksanal, który wydziela przyjemny zapach świeżo skoszonej trawy i wydaje się zwiększać zaufanie do ludzi.

Wciąż jednak nie wiemy, czy ci, którzy mają więcej heksanalu w swoim zapachu, są postrzegani jako bardziej godni zaufania

– mówi Monique Smeets, psycholog społeczny z Uniwersytetu w Utrechcie w Holandii.

To może cię również zainteresować: