Kontrowersje wokół szwedzkiej telewizji: czy pierwsi Szwedzi byli ciemnoskórzy?

W kwietniu 2023 roku na platformie Netflix pojawił się serial dokumentalny poświęcony Kleopatrze. W tym przedstawiono egipską królową jako czarnoskórą, co wywołało protesty wśród historyków oraz egiptologów, oskarżających autorów o kłamstwo. Teraz podobna sytuacja ma miejsce w Szwecji.

Zobacz również:

Czarni Wikingowie?

„Historien om Sverige” (szw. historia Szwecji) to największe historyczne widowisko wyprodukowane przez SVT (szwedzka telewizja publiczna). Prace nad nim trwały trzy lata. Kanał, finansowany z pieniędzy publicznych, chwali się, że do produkcji zaangażowano „300 historyków i ekspertów”. Serial opowiada historię Szwecji od epoki lodowcowej do czasów współczesnych. Pierwsze opublikowane klipy pokazują mieszkańców Szwecji, w których wcielają się osoby o afrykańskim i bliskowschodnim pochodzeniu, a nie biali Europejczycy pochodzenia nordyckiego.

Projekt spotkał się jednak z krytyką ze względu na pojawienie się aktorów o ciemnej skórze. Niektórzy uważają, że ich obecność jest częścią rewizjonistycznej historii i nie jest zgodna z prawdą. Inni postrzegają to jako obrażanie białych Europejczyków pochodzenia nordyckiego.

Fałszowanie historii w pełnym rozkwicie. Trucizna marksizmu kulturowego musi zostać usunięta z naszych «uniwersytetów», które stały się instytucjami propagandy, a nie poważnymi instytucjami edukacyjnymi

– skomentował na platformie X (Twitter) przedstawiciel partii Alternatywa dla Szwecji, Jeff Ahl.

W minionych latach coraz powszechniejsze staje się twierdzenie, że Szwecja zawsze była wieloetniczna i że pierwsi Szwedzi w rzeczywistości nie przypominali dzisiejszych jasnoskórych mieszkańców tego kraju. Rzekomo mieli oni wyglądać jak mieszkańcy Afryki.

Obrona SVT

Podczas gdy wiele osób krytykuje wyobrażenie wczesnych Szwedów przedstawionych przez SVT, inni bronią tej decyzji, oskarżając krytyków o rasizm i argumentując, że należy ufać osądowi zespołu SVT i że pierwsi Szwedzi mogli mieć ciemniejszy kolor skóry.

Do wszystkich rasistów, którzy ocenili ten serial na podstawie dwóch zdjęć: czy naprawdę sądzicie, że pierwsi ludzie w Szwecji, gdy lód się stopił, byli blondynami, niebieskookimi i nazywali się Sven i Susanne? Do cholery, przestańcie! To archeolodzy i historycy brali udział w produkcji tego serialu

– skomentował jeden z internautów serwisu X.

W przeszłości międzynarodowi giganci filmowi i telewizyjni, tacy jak Disney i Netflix, byli mocno piętnowani za zezwalanie aktorom spoza Europy na granie historycznych lub kulturowych postaci białych. Wielu uważa, że SVT angażuje się w ten sam rodzaj rewizjonizmu historycznego w celu zatarcia szwedzkiej historii i kultury.

Prawda czasu, prawda ekranu

Co ciekawe, przedstawienie pierwszych mieszkańców Szwecji jako ludzi o ciemniejszym odcieniu skóry nie jest do końca kłamstwem. W 2014 roku naukowcy z Instytutu Biologii Ewolucyjnej na Uniwersytecie w Barcelonie opublikowali wyniki badań szczątków człowieka żyjącego w Europie 7 tys. lat temu. To, co zaskoczyło naukowców, to fakt, że mężczyzna ten miał ciemniejszy odcień skóry i niebieskie oczy.

Dotąd uważano, że pierwsi mieszkańcy Europy mieli białą skórę. Badacze zakładali, że po opuszczeniu Afryki przez ludzi  ich skóra stała się jasna z powodu mniejszego nasłonecznienia, które występuje na większych szerokościach geograficznych. Wymagało to od ówczesnych ludzi syntetyzowania witaminy D, czego efektem ma być biała skóra u Europejczyków.

Czy jednak szwedzka telewizja nie przesadziła z zatrudnianiem aktorów o ciemniejszej karnacji? Dla wielu osób jest to oczywista manipulacja, sugerująca, że pierwsi mieszkańcy Szwecji pochodzili z Afryki i Bliskiego Wschodu. Jednak ciemniejszy kolor skóry niekoniecznie wskazuje na konkretny region pochodzenia danej osoby. Nie można więc zakładać, że to Afrykańczycy zasiedlili jako pierwsi dzisiejsze tereny Skandynawii.

To może cię również zainteresować: