Siła pieniądza dla uchodźców

W ostatnich latach świat doświadcza zjawisk migracyjnych na ogromną skalę. Konflikty zbrojne i katastrofy naturalne wygnały z domów ponad 70 mln osób. W tej grupie 26 mln osób stanowią uchodźcy, którzy z narażeniem życia próbują dotrzeć do miejsc dających im nadzieję na lepsze jutro. Najważniejszą kwestią jest sposób, w jaki można pomóc zarówno uchodźcom, jak i gospodarkom państw, do których się udają

Oczywiście w czasach narastających politycznych podziałów i w związku z pogłębiającą się niepewnością nieustannie pojawiają się wątpliwości dotyczące efektów pomocy humanitarnej. Z drugiej jednak strony nie brakuje dowodów przekonujących, że elastyczne podejście w zakresie programów pomocowych może rozwiązać przynajmniej część problemów w satysfakcjonujący i opłacalny sposób.

Pieniądze na dom, jedzenie i lekarza

Jeden z efektywnych sposobów stanowi zapewnienie uchodźcom pomocy finansowej. Obecnie jest to poważne wsparcie dla syryjskich uchodźców przebywających w Jordanii, Libanie i Turcji. W ostatnim z tych krajów Sieć Bezpieczeństwa Socjalnego w Sytuacjach Nadzwyczajnych (Emergency Social Safety Net, ESSN) pomogła w ten sposób 1,6 mln uchodźców, włączając ich w lokalną ekonomię.

ESSN to uruchomiony w 2016 r. program Unii Europejskiej i Turcji wdrażany przez ONZ-owski Światowy Program Żywnościowy (WFP) i Turecki Czerwony Krzyż. W jego ramach rodziny uchodźców otrzymują kartę debetową ze 120 lirami tureckimi (równowartość 21 dolarów). Z analiz przeprowadzonych przez ekspertów ONZ wynika, że środki te wydawane są głównie na czynsz, prąd, jedzenie i opiekę zdrowotną.

Przywrócić wolność i tożsamość

Od czasu uruchomienia programu liczba beneficjentów przerywających edukację szkolną swoich dzieci spadła o 50 proc., a liczba rodziców niebędących w stanie zapewnić dzieciom jedzenia zmniejszyła się o 45 proc. Co więcej, kampania #IncredibleOrdinary prowadzona przez WFP pokazała, że umożliwienie uchodźcom podejmowania samodzielnych decyzji zamiast narzucania odgórnych rozwiązań przywraca im poczucie wolności, godności i tożsamości.

Szczególnie istotny jest fakt, że wsparcie dla takich programów pomocowych jest bardzo duże. Podczas ostatniej konferencji darczyńców zorganizowanej przez ONZ i Unię Europejską przedstawiciele ponad 50 państw zadeklarowali przeznaczenie prawie 7 mld dol. na pomoc dla syryjskich uchodźców.

Impuls dla gospodarki

Sieć Bezpieczeństwa Socjalnego w Sytuacjach Nadzwyczajnych, finansowana w całości przez UE, stanowi dowód na przywiązanie Europejczyków do dzieła wspierania nie tylko uchodźców, ale także Turcji, która wykazała się niezwykłą gościnnością wobec 3,6 mln Syryjczyków. Całkowita liczba uchodźców przebywających w tym kraju wynosi obecnie 4 mln, co jest poważnym wyzwaniem dla tamtejszych służb państwowych.

Środki ze strony ESSN pomogły złagodzić te obciążenia. Uchodźcy stali się aktywnymi konsumentami, którzy w ciągu dwóch i pół roku dali tureckiej gospodarce dodatkowy impuls o wartości miliarda dolarów. To pierwszy tego typu program legitymujący się tak ogromną skutecznością w sytuacji kryzysowej. W 2009 r. WFP realizował programy pomocowe o wartości 10 mln dol. w 10 krajach, podczas gdy w 2018 r. wartość skierowanej do 62 krajów pomocy wyniosła już 1,76 mld dol.

Szansa na godną przyszłość

To prawda, że taka pomoc nie stanowi panaceum. Potrzebne są kolejne inicjatywy polegające choćby na dostarczaniu żywności do miejsc dotkniętych konfliktami zbrojnymi lub katastrofami naturalnymi.

Ale w państwach, gdzie funkcjonuje rynek, na którym można zakupić produkty i usługi, pomoc finansowa może naprawdę zmienić rzeczywistość. Uchodźcy zasługują na szansę na lepszą przyszłość, a zapewniają im ją właśnie programy wsparcia finansowego.

© Project Syndicate, 2019. www.project-syndicate.org