Aktywiści a nauka. Czym może skończyć się promowanie kontrowersyjnych teorii?

Angażując się w refleksję humanistyczną, portal Holistic News wspiera się najnowszymi ustaleniami świata nauki i jest otwarty na rozmowę. Wciąż poszukujemy prawdy o świecie i człowieku. Droga do poznania bywa jednak trudna. Różne, czasami nawet sprzeczne, stanowiska ekspertów, naukowców i komentatorów rzeczywistości w sprawach niejednokrotnie bardzo nam bliskich mogą budzić skrajne emocje.

Eksperta i blogera naukowego Łukasza Sakowskiego będzie można posłuchać na żywo w trakcie konferencji Holistic Talk, 17 lutego, w Cavatina Hall. Wystąpi z prelekcją Jak człowiek pokonuje się sam? Cywilizacja a ewolucja. Kod zniżkowy umożliwiający zakup biletu na konferencję w specjalnej cenie znajdziesz na końcu tego tekstu.

Nie tylko teoria

Łukasz Sakowski dał się poznać jako intrygujący dziennikarz i popularyzator nauki. Jego teksty ukazywały się m.in. w „Tygodniku Powszechnym”, „Newsweeku”, na portalu OKO.press czy w magazynie „Wprost”. Prowadzi bloga „To Tylko Teoria”, na którym omawia różne tematy związane z medycyną, biologią, bioetyką, dietetyką. Stara się obalać poglądy, które uznaje sprzeczne z nauką i szkodliwe.

Co roku przeprowadza plebiscyt na „Biologiczną Bzdurę Roku”. Jest ona wyłaniana z różnych wypowiedzi polityków, celebrytów i osób uznanych bądź uznających się za ekspertów. Zwycięzca „wirtualnie otrzymuje nagrodę-statuetkę, Alternatywną Ziębę, która symbolizuje wiedzę alternatywną, zaklinane fakty i pseudonaukę”. Pokłosiem działalności Sakowskiego jest też jego książka Bioksiążka. Biologia dla niewtajemniczonych.

O publicyście zrobiło się szczególnie głośno, kiedy podzielił się na prowadzonym przez siebie blogu historią ze swojego życia. Opisał wieloletnie zmagania się z własną tożsamością płciową.

Silny głos w sprawie tranzycji

Dla Sakowskiego tranzycja i zmiana płci to ważny temat, lecz nie tylko jako przedmiot refleksji czy badań naukowych. Własne doświadczenia i studia biologiczne skłoniły go do zajęcia stanowczego stanowiska w tym temacie. Zachęcał do większej rozwagi, szczególnie w przypadku zmiany płci osób małoletnich. Wskazywał na potrzebę bardziej rygorystycznych regulacji w tym zakresie.

W wywiadzie z Adamem Chabińskim dla Holistic News przypominał, że „osoby małoletnie nie mają jeszcze w pełni wykształconego mózgu, więc nie mogą być rozwinięte intelektualnie i emocjonalnie na tyle, by podejmować świadomie tak poważne i dalekosiężne decyzje”. Przekonywał także, że wiedza biologiczna nie potwierdza teorii o tym, że mózg decyduje o płci („to mit” – stwierdził w tym samym wywiadzie).

Proponował chłodną analizę najnowszych danych ośrodków badawczych z wielu miejsc na świecie i przestrzegał przed pochopną polityką afirmacji płci. Jak wykazywał na podstawie autorytatywnych raportów instytucji państwowych bądź ośrodków tych instytucjom podległych, wycofały się już z niej takie kraje jak Wielka Brytania, Szwecja czy Finlandia. Przede wszystkim jednak niepokoją go rozbieżności między ustaleniami nauki a aktywizmem politycznym. W tym ostatnim upatruje rosnącej popularności, niekoniecznie bezpiecznych dla ludzkiego organizmu i psychiki młodego człowieka, praktyk związanych z tranzycją.

Wywiad z Łukaszem Sakowskim:

Na cenzurowanym

Jego otwartość i pogłębiona autorefleksja spotkały się z uznaniem i aprobatą, ale kontrowersyjne tezy wywołały falę polemiki. Zarzucano mu m.in., że osobiste traumy wykorzystuje do budowania uogólniających wniosków, szkodliwych dla środowiska osób trans, a jako osoba tropiąca błędy w opiniotwórczych wypowiedziach sam wypowiada się wbrew naukowemu konsensusowi.

Sakowski odpowiadał przeciwnikom w kolejnych, opatrywanych bogatą bibliografią tekstach i zabierał głos w mediach. W jednym z artykułów, opublikowanych na stronie Klubu Jagiellońskiego, bronił się:

Bycie krytycznym wobec zmieniania dzieciom płci nie oznacza, że czuje się do tych dzieci nienawiść. To, że ktoś jest sceptyczny co do wystawiania nierzetelnych diagnoz transseksualizmu i lekkomyślnego kierowania na tranzycje, nie świadczy o wrogości.

Mniej lub bardziej konstruktywnym głosom krytyki towarzyszyły jawne – i coraz bardziej natarczywe – apele aktywistów. Domagali się uniemożliwienia blogerowi wzięcia udziału w publicznych debatach i naukowych spotkaniach, bez względu na podejmowane przez niego zagadnienie. Odmawiano mu partycypowania w konferencjach nawet wtedy, gdy jego wystąpienie nie miało nic wspólnego z tematyką tranzycji. Kulminacją tych działań było wymuszenie na organizatorach usunięcia go z programu Śląskiego Festiwalu Nauki w 2023 r.

Boli mnie, że tyle mówi się o różnorodności, ale zabiera się prawo głosu tym, którzy mają niepopularne poglądy dla środowiska trzymającego władzę w danej przestrzeni informacyjnej, kulturowej czy akademickiej

– przyznał w rozmowie z Magdaleną Warchalą-Kopeć dla „Gazety Wyborczej”.

Konferencja Holistic Talk to przestrzeń do dyskusji i podejmowania trudnych tematów. Wydarzenie jest otwarte dla publiczności. Zapraszamy na prelekcję Łukasza Sakowskiego.

• Pełny program wydarzenia i wszystkich mówców znajdziesz na stronie Holistic Talk.
• Chcesz przejrzeć więcej podobnych artykułów? Wejdź na stronę Holistic News.